Actiebloemen bloeien op 't web

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 23 september 2003)

De ‘Verein zur Hebung der Saaleschifffahrt e.V.’ wond zich online al langer op over de ‘Ausbaustopp’, de verbetering van de Elbe waar na de overstromingen in de zomer van 2002 door ingrijpen van de (groene) politiek plotseling een einde aan kwam. Voor de deelstaat Sachsen-Anhalt zijn de economische gevolgen groot, want een betere aan- en afvoer over water betekent versterking van de industrie en dus werkgelegenheid. Die ontwikkeling stagneert.

Op de verenigingssite www.vhds.de ontbreekt het dus niet aan actie, nieuws over een ‘Allianz für Schifffahrt auf Elbe und Saale’ (met Bondsdagleden van CDU, SPD en FDP), een heldere stellingname van verkeersminister Dr. Karl-Heinz Daehre van Sachsen-Anhalt, meningsvormende artikelen, een fotoverslag van de Schifffahrtstag 2002 in Alsleben met expositie over 1000 jaar scheepvaart op de Saale, en de toekenning van het Gouden Anker door de Schifferbrüderschaft Tangermünde von 1883 e. V.

Initiatief verbreed
Maar de regionaal werkende VHdS redt het niet in z’n eentje de Bondsdag op andere gedachten te brengen, vandaar dat het initiatief is verbreed tot Forum Binnenschifffahrt. Naast VHdS zijn daarin ook het Bundesverband der Deutschen Binnenschiffahrt e.V. (Geschäftsstelle Berlin) en het Verband Spedition und Logistik Berlin und Brandenburg e.V. actief.
Bovenaan het rijtje Forum-doelstellingen staat het streven de Elbe-verbetering zo snel mogelijk terug te krijgen in het Bundesverkehrswegeplan. Andere punten hebben betrekking op verbreding van het Saale-Seitenkanal, het volgens plan voltooien van het Verkehrsprojekt Deutsche Einheit Nr. 17 (ook na opening van het Magdeburger Kreuz in oktober), betere vaarwegontsluiting van Berlijn richting Stetting en Breslau, en een goede afstemming met Polen over de scheepvaart op de Oder. Het Forum verklaart zich met nadruk voorstander van milieuvriendelijke oplossingen en noemt als voorbeeld de natuurlijke inrichting van het in 1992 voltooide Main-Donau-kanaal.

Iedereen die achter de doelstellingen van het Forum staat kan zich op de site melden als ‘Förderer’ ter ondersteuning van het initiatief. De lijst op de site telt inmiddels tientallen namen van bedrijven en organisaties waar je zoiets gezien de zakelijke belangen wel min of meer van verwacht, maar ook van privépersonen en politici die zich uitgesproken voorstander tonen van het opheffen van de ‘Ausbaustopp’. Recente uitspraken van de nieuwe Duitse Bondsregering geven evenwel weinig hoop.

Donaustuwen
Ook op de Donau waait de politieke tegenwind. De bouw van stuwen in het 70 km lange traject tussen Straubing en Vilshoven is door de Bondsregering afgewezen. De Arbeitskreis Deutsche + Österreichische Donauhäfen bundelt er al jaren de belangen pro binnenvaart. De website www.donaunachrichten.de is de webbasis van het gedrukte periodiek Donau Nachrichten en levert vanuit het rijkgevulde archief (sinds 1999) volop voer voor actievoerders.

De actiegeest waart hier al zo lang rond dat het inmiddels vanzelfsprekend lijkt. In het nieuws blijkt de actie zich niettemin te vernieuwen. Eén van de koppen luidt kort en krachtig: ‘Fataler Fehler’. In een ander artikel wordt de Duitse weigering iets te doen aan 70 km Donau getrokken in Europees perspectief, en roept dan een beeld op van dwarsliggerij. Citaten uit interviews met de Beierse Werner Schnappauf zijn gebundeld onder de titel ‘Klare Dementis zum 'Kurswechsel'’. Schnappauf moet duidelijk niets hebben van de milieuridders in Berlijn.

Provoideau
Niet alleen in Duitsland wordt voor de binnenvaart actie gevoerd op het web. Ook in Frankrijk dook een paar maanden geleden een ‘campagne de sensibilisation’ op: Provoideau, van het ‘Comité de liaison pour la promotion de la voie d'eau’ dat al sinds 1971 actief blijkt voor meer vervoer over water. De website op www.provoideau.com moet dit oude initiatief nieuw leven inblazen. Maar bij het aanschouwen van de ledenlijst lijkt het een platform waar iedereen met ‘natte’ relaties bij wil horen.

Op de website staat een open brief aan regeringsverantwoordelijken, die door iedere bezoeker van de site getekend kan worden en/of doorgestuurd naar de president, de minister-president, de minister van verkeer of leden van het parlement, door het aanvinken van het vakje naar keuze en het invullen van naam- en adresgegevens.

In relatie tot de binnenvaart in Frankrijk is hier ook een vermelding van de Nederlands/Frans-talige mailinglijst SpitsenVAART! op www.vaart.nl/spitsenvaart (nogmaals) op z’n plaats. Thijs Hitters (ms Picaro) en Jos Evens (ms Daevenos) namen 2 januari 2002 het initiatief tot de lijst, uit onvrede over de beperking van de openingstijden van sluizen en bruggen in Frankrijk. Er is veel informatie uitgewisseld en gebroed op acties richting vaarwegbeheerders, er zijn ook succesjes geboekt. De mailinglijst heeft intussen een bredere functie gekregen als communicatiemedium voor Frankrijkvaarders.

Betuwe-route
Opvallend voorbeeld van een actie-website is ook www.betuwe-route.nl, waarbij vooral het streepje in het webadres van belang is. Het webadres bracht de initiatiefnemers zelfs voor de rechter, in een door de Staat der Nederlanden aangespannen kort geding, omdat het teveel leek op het ‘echte’ adres van het Project Betuweroute, www.betuweroute.nl. De Staat verloor het geding, de actiegroep Stop De Betuwe Route hield er veel publciteit aan over, en de hele affaire wordt ook nu nog breed uitgemeten op de site.
Het streepje in het webadres symboliseert de streep die volgens door de Betuweroute getrokken zou moeten worden. Met de site willen de initiatiefnemers ‘een goede plek creëren op het net waar bezorgde burgers en ideële organisaties kritische artikelen kunnen plaatsen en informatie en opinies uit kunnen wisselen’. Opinies zijn er in overvloed, en de binnenvaart komt telkens terug als alternatief. Bijvoorbeeld in het uitgebreide ‘Zwartboek’ waarin de Betuweroute wordt neergezet als de wraak van Neelie Kroes, destijds minister van Verkeer en Waterstaat, op de schippers die haar in de Granarie-kwestie de voet dwarszette.