Dokteren op internet

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 17 december 2002)

Zoek op ‘keelpijn’ via Google en 10.700 sites staan te dringen om je van je kwaal af te helpen. Van mijnapotheek.nl, uwdokter.nl, health.nl en huisartsenpost.nl tot artsennet.nl. Artsennet, de eerste in de rij, is van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en - gezien de nauwe band met de beroepsgroep huisartsen - moet dit wel één van de meest betrouwbare sites zijn voor medische adviezen.
Belangrijk is zien van wie een site is, waar gegevens op gebaseerd zijn. De Europese Commissie werkt aan regels voor minimale kwaliteitseisen waar Europese medische sites aan moeten voldoen. Uit onderzoek van de consumentenfederatie Consumers International bleek ook dat vermenging van informatie en commercie bij medische sites vaak voorkomt. Bovendien gaf meer dan de helft van de sites geen informatie over de status en opleiding van de medische adviseurs.

Patiëntenfolders
Bij keelpijn en heel veel andere kwalen legt Artsennet uit wat het is, waardoor het komt, of het kwaad kan, wat je er zelf aan kunt doen en wanneer je ermee naar de huisarts moet. Op de site staan wetenschappelijke richtlijnen voor huisartsen, patiëntenfolders en -brieven. Maar voor alles geldt de waarschuwing: ‘De geboden informatie kan niet worden beschouwd als vervanging van een consult of een behandeling bij een arts. Bedenk bij het lezen dat uw gezondheidssituatie anders kan zijn dan in de teksten wordt beschreven.’

Zelf dokteren op internet is niet zonder risico en al helemaal geen garantie voor genezing of herstel. Gyneacoloog Hans van der Slikke was betrokken bij de organisatie van MedNet 2002, een internationaal symposium over internet en geneeskunde, begin december in Amsterdam. Hij vertelde in een radio-interview: ‘Probleem is dat het voor een heleboel consumenten en patiënten soms lastig is te onderscheiden wat goede en slechte informatie is. Je kunt terechtkomen op een site waar een bepaalde kuur, kruiden of pilletjes, aangeprezen wordt om van je kwaal af te komen. En op een volgende pagina zie je dat je dat toevallig ook daar kunt bestellen.’
Zo is de site ‘Met de pil op vakantie’ reuze handig, maar wel een initiatief van ‘pillendraaier’ Wyeth. Kijk er een beetje doorheen, maar houd het in je achterhoofd.

Medische dossiers
Als je vaart is je eigen huisarts vaak ver weg. Veel Nederlandse huisartsen met een eigen site staan per plaats op huisartsen.pagina.nl, met op z’n best een verwijzing naar de patiëntenfolders van het NHG, de eigen adresinformatie en spreekuren. Zo’n site is die van huisarts Willemse uit ‘s-Heerenberg; zijn e-mailadres willemse@per.nl is ook bekend bij schippers die de tijd van WaterNet nog hebben meegemaakt.

De echte ‘e-health’ is nog ver weg, constateerde de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg in mei 2002. ‘De zorgsector loopt achter bij andere sectoren wanneer het gaat om de inzet van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, zoals e-health.’ De meeste artsen waarderen het dat hun patiënten op internet informatie zoeken, maar daar blijft het bij.

MedNet-organisator Van der Slikke is er van overtuigd dat patiënten juist door het internet beter met hun arts van gedachten kunnen wisselen. ‘Het onhandigste wat een dokter kan doen, is meewarig iets zeggen van: "Er is zoveel onzin op internet, dat moet je niet gebruiken."’ Hij ergert zich eraan dat huisartsen tegen het via internet raadplegen van medische dossiers zijn, terwijl patiënten daar in het algemeen zeer positief over zijn.
‘Wat voor de patiënt/consument al een gepasseerd station lijkt, wordt door de arts tegengehouden. Terwijl toch zeer aannemelijk is, dat de patiënt de beste beheerder is van zijn eigen dossier. En het gegevens toevoegen door de patiënt is iets wat de meeste artsen helemaal een gruwel is’, weet Van der Slikke.

Overigens kan iedereen die dat wil bij Medlook.nl voor 12 euro per jaar zelf of samen met huisarts en/of apotheker zijn medisch dossier (met wachtwoordbeveiliging) bijhouden.

Huisarts per e-mail
E-mail lijkt voor huisartsen een zeer bruikbare toepassing voor contact met (varende) patiënten, maar in de praktijk maakt niet meer dan één procent van de artsen in Nederland daar gebruik van. Van der Slikke: ‘Het is onvoorstelbaar dat een dergelijke unieke manier om efficiency te bevorderen zo lang onbenut blijft. Kennelijk prefereren artsen het dat ze onophoudelijk voor kleine dingetjes gestoord worden tijdens hun spreekuur. Het voordeel van e-mail is, dat je de vragen kunt beantwoorden als het jou uitkomt.’

Huisarts / ‘emaildokter’ R. Mol in Rhoon ervaart dagelijks het gemak van e-mail. Mensen overal in Nederland, die geen huisarts hebben, kunnen op emaildokter.nl een vraag stellen, een recept aanvragen, en wellicht een verzoek doen, indien nodig gevolgd door een spreekuur-bezoek. Beantwoording volgt telefonisch binnen 24 uur. Mol publiceert zijn tarieven op de site en stuurt een rekening naar het waladres. Hij is ook telefonisch bereikbaar op een 0900-(betaal)nummer. Op de site is te lezen wat er in de pers allemaal geschreven is over het initiatief, de e-maildokter doet verslag van zijn eerste jaar email-consulten en levert ook link-selectie.

Alle vaarweginformatie bij AVV

Na de ‘Bedieningstijden sluizen en bruggen’ stelt de Adviesdienst Verkeer en Vervoer van Rijkswaterstaat nu ook de informatie over ‘Vaarwegen in Nederland’ vrij beschikbaar op het web. Beide bestanden zijn gratis te downloaden in PDF-formaat (520,0 kB en 989,8 kB groot) op www.rws-avv.nl (infrastructuur).

Sinds begin dit jaar zijn de bedieningstijden ook in een webapplicatie raadpleegbaar.

De informatie uit de databank Vaarwegkenmerken in Nederland (ViN) werd tot voor enkele jaren losbladig uitgegeven als ‘Wegwijzer voor de Binnenscheepvaart’. Toen de productiekosten te hoog werden, verscheen er een (dure) uitgave op CD-Rom. Met de PDF-uitgave is de informatie van de ‘Wegwijzer’ altijd actueel en printklaar beschikbaar.