Op de meeste sites bepaalt de leverancier nu nog steeds de prijs
Bunkeren op het web met
dynamische prijsvorming
Al eens bedacht hoeveel gasolie we samen bunkeren op jaarbasis? Allemaal
tegen de laagste prijs natuurlijk. Maar als dromen over Internet &
e-commerce uitkomen, kunnen die prijzen nog fors lager. Gezamenlijke
inkoop in een andere dimensie: het web als bunkermarkt. Wat begint in de
zeevaart sijpelt vanzelf door naar de Rijn- en binnenvaart.
Smartbunkers.com - ‘the online bunker trading site’ - ging 11 juli de
lucht in met nu al een inkoopbundeling van 15 miljoen ton op jaarbasis.
Het Web ging bunkeren...
Bij de lancering van de site sprak Smartbunkers-directeur Karel Peters
(v/h OilShipping, Rotterdam), van een ‘fantastische response’. In
vijftien havens over de hele wereld kunnen zeeschepen met Smartbunkers
hun brandstofvoorraad aanvullen: Singapore, Fujairah, Rotterdam,
Houston, New Orleans, New York, Los Angeles, Hong Kong, Tokyo, Pusan,
Suez/Port Said, Gibraltar, Algeciras, Amsterdam en Antwerpen. Een
‘significant’ aantal aanbieders heeft zich volgens de initiatiefnemers
al op de site gemeld, evenals de ‘most crucially’ inkopers van
bunkerolie, onder meer van rederij A.P. Moller. Controleren kunnen we
het niet, want ‘members’ melden zich via een formuliertje op de site en
worden vervolgens door Smartbunkers benaderd voor toelating. Alleen als
lid van Smartbunkers kun je actief zijn, en zien wat er in die markthal
gebeurt.
Omgekeerde veiling
Smartbunkers werkt volgens het principe van de elektronische
uitbesteding, waarbij een inkoper kenbaar maakt wat hij nodig heeft, en
daar aanbieders op laat bieden. Met elk bod gaat de prijs omlaag; anders
dus dan bij een veiling, waar elk volgend bod hoger is. Door zoveel
mogelijk aanbieders bij Smartbunkers te laten meebieden, realiseert de
inkoper absoluut de laagste prijs in de bunkermarkt. Dynamische
prijsvorming heet dat. Dit soort uitbestedingen volgens strakke
specificaties komt in steeds meer industriële sectoren voor.
Concurrenten in de:automobielindustrie, vliegtuigbouw, de metaal- en de
chemische industrie kruipen vanwege te behalen schaalvoordelen bij
elkaar in ‘inkoop-portals’, als waren ze al jaren de beste maatjes...
Achter Smartbunkers zitten geen Internet-yuppen, maar ervaren
ondernemers uit de ‘oude economie’, mensen dus die de bunkermarkt van
binnenuit kennen. Behalve oprichter en directeur Karel Peters, voorheen
werkzaam bij Oil Shipping in Rotterdam, wordt het ‘team’ gevormd door
onder anderen Max van Bochove (ex-directeur kennismanagement bij
organisatieadviesbureau KPMG), Choo Hoh Kin (bekend met scheepvaart,
bunkeren čn Internet) in Singapore, Darren Waters (ExxonMobil), Jennifer
Jolly (Bominflot) en Willem Dekker (P&O Nedlloyd). Smartbunkers heeft
bewust gekozen voor een financieel onafhankelijke positie ten opzicht
van de marktspelers (bunkerleveranciers, majors op de oliemarkt of
inkopers van scheepvaarrbedrijven). Peters: ‘Voor ons en alle
betrokkenen is van vitaal belang dat Smartbunkers een volledig
onafhankelijke activiteit is, en door de markt ook als zodanig wordt
ervaren.’ De Nederlandse venture capitalist Gilde Investment financiert
mee en consultants van Arthur D. Little begeleiden het Internet-project.
Grootschalig inkopen
Ligt bij Smartbunkers het accent op bunkering voor de grote zeevaart,
bij een organisatie als North Sea Holding kom je al dichter bij visserij
en Rijn- en binnenvaart. Met Groningen als uitvalsbasis hebben zestien
bunkerorganisaties in Nederland, België, Duitsland, Engeland en Ierland
een internationaal netwerk. Van Tankopslag Delfzijl en B@S (Bunkers at
Sea vanaf de Noordzee-ankerplaats Westhinder) tot Reinplus van Woerden
(met een keten van bunkerstations langs de Rijn). Op veel pagina’s op de
site ontbreekt het nog aan informatie en daardoor lijkt het bijvoorbeeld
of Reinplus van Woerden alleen z’n naam eraan geleend heeft.
De site van North Sea Holding suggereert prijsvoordeel, maar realiseert
die onder aanvoering van de directieleden Cor Brongers en Erwin van Dijk
vooral door het zelf grootschalig en op lange termijn inkopen van
bunkerolie bij bijna alle Nederlandse raffinaderijen. Klanten mogen
rekenen op voldoende voorraad en constante kwaliteit, maar van
dynamische prijsvorming zoals bij Smartbunkers is (nog?) geen sprake.
Eerder zie je North Sea Holding daar zelf ‘shoppen’.
Inzicht in de wereldoliemarkt
Weten waar je het goedkoopst bunkert begint natuurlijk bij inzicht in de
wereldoliemarkt. De site van de OPEC, de grootste olieproducerende
landen, kan je vertellen dat van de twaalf partners Saoedi-Arabië de
grootste is en dus een sterke stem in het geheel heeft. Dat blijkt ook
wel, want wie goed de kranten leest ziet hoe de Arabieren zich even
niets aantrekken van de onderlinge afspraken over productiebeperking en
op eigen houtje de kraan maar eens flink opendraaien. Een prijs van $ 30
per vat? Da’s te duur vindt olieminister Ali al-Naimi, en hup... daar
wordt de meter per dag 500.000 vaten (6%) hoger gezet en vloeit er meer
olie uit Saoedi-Arabië over de wereldmarkt. Richting $ 25 per vat, want
daarboven worden alternatieve bronnen aantrekkelijk en zou de OPEC wel
eens met z’n olie kunnen blijven zitten. Als je aan de prijs bij het
bunkerstation ziet dat het werkt, lees je vervolgens dat de andere
OPEC-landen weliswaar nog wat tegensputteren, maar toch instemmen met
het beleid van Saoedi-Arabië.
De olie-afhankelijke markt kan dat spel op beperkt niveau mee sturen.
Beperkt, want met zo’n sterke behoefte bij zoveel vragers maak je niet
zo gauw een vuist. Maar met meer inzicht in de markt, wordt die vuist
allicht sterker en het Internet helpt daarbij. Kijk naar de ‘latest
indication pricelist’ op de site van North Sea Holding voor hun
olierichtprijzen in zeehavens, kijk naar het ‘Daily Bunker Price Report’
op de website TransportEdge, kijk naar de ontwikkeling van Brent Crude
of Gas Oil futures en opties op de International Petroleum Exchange
(IPE) in Londen. Kijk en vergelijk de prijsontwikkelingen en je begrijpt
dat de perfect bijgehouden grafiek van gasolieprijzen op de site van
Danser Container Line niet zomaar uit de lucht komt vallen. DCL voegt
daar ook nog eens de consequenties van bunkertoeslagen in de
Rijncontainervaart aan toe. Zo krijgen verladers meer inzicht in de
samenstelling van hun eigen prijskaartje.
Bunkerwacht
Een reis langs bunkerlokaties op het Web is niet compleet zonder een
bezoek aan de goed verzorgde site van de Stichting VOS (Vignet Olie
Scheepvaart), die een kwaliteitskeurmerk biedt voor bunkerolie in de
Rijn- en binnenvaart door goede afspraken te maken met alle partijen.
Daarom lees je op de site regels als: ‘Het bunkerende binnenvaartschip
moet een bunkerwacht aanwijzen. De bunkerwacht is degene die tijdens de
bunkering voortdurend toezicht houdt. De bunkerwacht mag aan boord van
het binnenschip geen werkzaamheden uitvoeren die niet direct met de
bunkering verband houden.’ En over het bunkeren op stroom: ‘Bij het
bunkeren op stroom moet het binnenschip zijn snelheid zover verlagen dat
zonder gevaar gebunkerd kan worden. De bunkerboot moet op deugelijke
wijze zijn vastgemaakt aan het binnenschip. Tijdens de bunkering moet de
bunkerboot altijd gereed zijn om op eigen kracht te kunnen
manoeuvreren.’
Alle VOS-deelnemers staan vermeld, maar niet gelinkt naar eigen sites.
De (minimale) specificaties waaraan gasolie bij aflevering moet voldoen
(wettelijk of volgens VOS-afspraak) zijn op de site altijd bij de hand.
Belangwekkend is verder het nieuws over ontwikkelingen op de oliemarkt.
Op 11 juli lezen we: "OPEC OM? De prijs van ruwe olie is gisteren met
bijna 3% gedaald. In een week tijd is olie ongeveer 5% goedkoper
geworden. Marktpartijen speculeren op een eventuele productietoename
door OPEC in de komende dagen."
Alle links bij dit artikel zijn te vinden onder ‘Olie & Smering’ op
http://scheepvaart.pagina.nl en uiteraard ook in de online-versie bij
VAART! op http://www.vaart.nl/web/00/09.htm
