Scheepsfotografen gaan online

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 15 januari 2002)

Arie Jonkman, Bert Scheijgrond, Rob de Koter en Flying Focus zijn fotografen die je behalve in ‘de bladen’, ook op het web kan tegenkomen. Dat levert mooie verzamelingen op voor wie er oog voor heeft en beschikt over een voldoende snelle verbinding. De meeste fotografen hebben intussen geleerd hun foto’s op het scherm te bekijken. Hetzij van een scan, dan wel rechtstreeks uit een digitale camera. Het maakt de overgang naar het web minder zwaar. Met de opkomst van de digitale fotografie zijn overigens ook de ‘niet-beroeps’ gemakkelijker in staat series foto’s op het web te slijten. Mooie voorbeelden zijn te vinden in de VAART!Galerie, met scheepsfoto’s van Jan van Brussel (Havenbedrijf Amsterdam) en Hans Klop (Volkerak, Hollands Diep).

Hans Klop in VAART!Galerie

Avond

Nathalie

Priscilla

Stormoog

Jan van Brussel in VAART!Galerie

Containers

Droge lading

Duwvaart

Tankvaart

Kapitein-fotograaf
Arie Jonkman, die zijn werk als fotograaf jarenlang deed naast een baan als kapitein op een binnenvaarttanker, heeft het varen vorig jaar vaarwel gezegd. En om zijn bestaan als full-time fotograaf een gezicht te geven, opende Jonkman meteen een eigen site: www.jonkmanfotografie.nl. Vooral de fraaie foto’s van scheepsinterieurs knallen er van het scherm, viel ons bij een eerste bezoek op.

Met de beste wensen voor het nieuwe jaar, gezondheid ‘en veel bytes in de lucht’, laat Arie Jonkman nu weten dat hij op een lage resolutie foto’s uit zijn archief (‘en ook veel nieuwbouw’) online heeft gezet.

Een foto met lage resolutie laadt sneller, soms zelfs ‘GSM-vriendelijk’, en is op een pc-scherm vaak nog heel acceptabel. Maar het heeft ook nadelen, legt Jonkman in zijn korte mailtje uit: ‘Ik heb geprobeerd de kb (kilobytes of bestandsgrootte, DvdM) zo laag mogelijk te houden, maar dat gaat ten koste van de kwaliteit. Ik vind het nu een redelijk compromis met de foto's.’ Een fotograaf die zelfs wandgrote afbeeldingen toch scherp weet af te leveren, voelt op het web zijn tenen nog wel eens kromtrekken vanwege alle beperkingen.

In ‘Actueel nieuws’ krijg je een goed beeld van de schepen die Jonkman de laatste tijd voor de lens kreeg. Korte, praktische tekstnotities maken het verhaal compleet. De foto’s zijn weliswaar klein, maar snel, en van een kwaliteit (scherpte, compositie) die je van een professional kan verwachten. Slim om het sitebeheer aan een andere professional over te laten; samen met Jan Jelle Klomp vormt Jonkman online een goed koppel.
Een archief online zetten is altijd een hele uitdaging, want al die (168!) foto’s moeten wel te vinden zijn. Jonkman en zijn webmaat bieden een goed bruikbare selectiemethode aan, en wat er dan op je scherm voorbij vaart is een lust voor het oog. Kunststukjes van nautische fotografie zijn te vinden in de rubrieken ‘Jachten’, ‘Varende schepen’, ‘Industriële fotografie’ en ‘Scheepsinterieur’. Jonkman presenteert ongegeneerd de weelde die veel nieuwe schepen van binnen en van buiten uitstralen.

Fotografische verslagen
Op de site van de Scheveningse maritiem fotograaf en journalist Bert Scheijgrond is de benadering anders. Scheijgrond heeft enkele collecties van honderden foto’s als fotografische verslagen bij elkaar gebracht op de CD-Rom’s ‘Oud Roest’ (Vlaggetjesdag juni 2000) en ‘Mini Sail 2000 Scheveningen’.
Het is maar een klein deel van zijn omvangrijke oeuvre, dat volgens informatie op de site bestaat uit 20.000 kleurendia’s, 23.500 zwart/wit negatieven, en 10.000 kleurennegatieven. Selecties van foto’s in ‘Fotogalerij BSMF&J’ zijn verdeeld in ‘binnenvaart’, ‘diverse vaart’, ‘koopvaardij’, ‘marine’, ‘reddingwezen’, ‘sleepvaart & berging’, ‘varia’, ‘visserij’, ‘watersport’ en ‘zeilvaart’.

Veelzijdig maritiem dus! Per rubriek veel kleine foto’s met in het kort de bijzonderheden, een klik op zo’n fotootje levert een groter beeld. Wie een nog grotere digitale afdruk wil kan die tegen betaling bestellen. Scheijgrond heeft ook een aantal artikelen bij de foto’s online gezet, over de reddingboot Bernard van Leer die naar IJsland is verkocht, over de zelfrichtende motorreddingboot Suzanna, de I Ugo die zonk na een urenlange vergeefse strijd van Rotterdamse bergers en het kustwachtschip Arca.

Binnenvaart in beeld
De Nijmeegse nautisch fotograaf Rob de Koter fotografeert al vijftien jaar binnenschepen. De foto’s maakt hij zowel in opdracht als ‘vrij’. In het archief van De Koter zitten meer dan 12.000 scheepsfoto’s. Met zijn vrouw Marie Louise selecteerde hij daaruit materiaal voor twee boeken: ‘Binnenvaart in beeld’ (320 foto’s) en ‘Binnenvaart, wat vaart waar?’ (175 foto’s), uitgegeven bij De Alk.

De website www.dekoter.nl is nieuw, en werd op de Telematicadag eind december ten doop gehouden. Rob de Koter heeft gekozen voor grotere foto’s, niet schermvullend, maar groot genoeg om de fotografische kwaliteiten tot hun recht te laten komen. Er zijn korte series over ondermeer Frankrijk, de Donauvaart en speciaal de cruisevaart op de Donau, die de moeite van het langere wachten zeker waard zijn.

Vanuit de lucht
Herman IJsseling, beter bekend als Flying Focus, doet scheepsfotografie vanuit de lucht, met Den Helder en Rotterdam als uitvalsbases voor fotovluchten van de Duitse Bocht tot aan het Engelse Kanaal, en boven groot open water als het IJsselmeer, Haringvliet en Hollands Diep. De site oogt bepaald dynamisch, passend bij de snelle wereld van vliegend fotograferen. Luchtfotografie vraagt een goede voorbereiding. Hoe dat gaat, staat op de site:

‘Een opdracht voor het fotograferen van een schip ontvangen wij bij voorkeur minimaal één dag voor de gewenste fotosessie. Na het noteren van het telefoon- en faxnummer van het schip kunnen wij rechtstreeks met de kapitein een gunstige plaats en tijdstip bepalen. Tevens spreken wij dan een marifoonkanaal af, zodat ook vanuit het vliegtuig contact opgenomen kan worden. Dit laatste kan van belang zijn om ook met slecht weer het schip te kunnen vinden. Ook kunnen wij de kapitein vragen een kleine koersverandering uit te voeren om het schip beter in de zon of de golven te kunnen fotograferen. Indien wij meer schepen op één foto moeten zetten is de marifoon onontbeerlijk om vanuit de lucht een mooie formatie te kunnen samenstellen. Als de opdrachtgever er weinig zicht op heeft waar en wanneer het schip gefotografeerd kan worden, kunnen wij dit zelf uitzoeken via bevrachters, kustwacht of havendiensten.’

De site heeft een schepenlijst met honderden gerubriceerde schepen waar Flying Focus op enig moment foto’s van maakte. Foto’s op bescheiden formaat zijn te vinden onder ‘Foto voorbeelden’. Onder ‘Recent werk’ vertelt Flying Focus wat de laatst gefotografeerde schepen of offshore-installaties zijn.