Mailinglijst is een 'hit' in digi-communicatie binnenvaarders

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 12 maart 2002)

Eenvoudig gezegd werkt een mailinglijst als volgt: je meldt je aan op een centraal (computer)adres, ontvangt berichten die door andere deelnemers aan de lijst worden ingestuurd, en kunt zelf ook reageren of eigen berichten insturen. De computer (listserver) controleert of iemand deelnemer is en berichten mag insturen, of berichten voldoen aan het standaardformaat (tekst zonder opmaak, géén html), en of er geen ongepaste woorden (taboewoorden) in voorkomen. De lijstbeheerder leest mee, stuurt en stimuleert eventueel de discussie, en grijpt in wanneer dat nodig mocht zijn.

VAART!Forum
Oudste, bestaande mailinglijst in de binnenvaart, ging als 'vaart-l' (van 'lijst') van start in de zomer van 1996. De experimentele jaren van Waternet zijn dan voorbij, aan de wal doet het World Wide Web z'n intrede. De pc-dichtheid op de Nederlandse binnenvloot is gering, en de meeste binnenvaarders hebben nog geen idee wat internet is. In één van de eerste column's in het VAART!Forum worden twee automatiseringsdeskundigen aangehaald uit de Schuttevaer: "Bovendien is de maximum snelheid van een modem via het dure GSM maar 9600 bps. Dat is langzaam. Ik zie daarom niets in websurfen als je vaart. Dat kost teveel tijd en is daarom te duur." De enige nuttige, want zakelijke toepassing van Internet is volgens het tweetal e-mail, het elektronisch uitwisselen van berichten. Het VAART!Forum zal zich daarin de volgende jaren een sleutelpositie verwerven.

Pieter Eerland (Lekstroom) en Paul van Erven Dorens (nu Syntens) behoren tot de 'early adaptors', hun discussie over kranen aan boord van schepen is de eerste in het VAART!Forum. Van de forumdeelnemers uit de beginjaren (vóór 2000) zijn er nog zo'n 175 over. Op een gegroeid totaal van circa 800, waarvan eenderde tot de helft varenden.
Het VAART!Forum heeft zich ontwikkeld tot de brede basislijst, waar alles aan bod kan komen wat binnenvaarders beroepsmatig bezighoudt. Een aantal kleinere lijsten met deelinteresses is inmiddels van deze 'grote' lijst afgesplitst. Grootste afsplitsing is de verzendlijst VAART!Webnieuws, met dagelijks 1150 lezers.

Deelname aan het VAART!Forum is vrij voor iedereen met belangstelling voor de binnenvaart. Aanmelden kan via het formulier op www.vaart.nl of per e-mail met een bericht aan majordomo@vaart.nl, met als tekst: subscribe VAART-L . Alleen ingeschreven deelnemers kunnen berichten posten. De actieve, schrijvende kern wordt gevormd door enkele tientallen deelnemers, de rest leest ('lurkt') mee. Regelmatig mengen ook bondsbestuurders en andere 'officials' zich in de discussie, hoewel de schroom om op deze wijze het publieke debat aan te gaan nog groot is.

Tien tot vijftien berichten (of meer) per dag zijn op deze lijst geen uitzondering. Volgens ingewijden moet je als deelnemer beschikken over een groot digitaal incasserings- en inlevingsvermogen om het allemaal bij te benen. Voor wie alles liever in één bericht per dag ontvangt, is er de verzamellijst vaart-digest. Alle berichten worden op het web gearchiveerd; niets is dus geheim, ook niet voor buitenstaanders.

VAART!Familie
Niet alles in het leven aan boord is zakelijk. Binnenvaarders willen ook wel eens over ditjes & datjes, over kinderen en internaten, familiezaken of het alledaagse leven aan boord met elkaar van gedachten wisselen. Henriette Driesen (mts Alpheus) en Esther Goudriaan (ms Concordia) namen in de zomer van 2001 het initiatief voor de lijst VAART!Familie, die inmiddels 35 (actieve) deelnemers telt. Berichten variëren van eenvoudige vragen tot diepgaande discussies, bijvoorbeeld over geloofszaken.
Op hoogtijdagen wil het aantal berichten nog wel eens groter zijn dan in het VAART!Forum, het lijkt soms op chatten (gezellig kletsen) per e-mail. Deelnemers hebben een sterke onderlinge betrokkenheid. Veel berichten zijn nogal persoonlijk, vandaar dat er op geen enkele wijze wordt gearchiveerd. Het ideaal van Henriette en Esther was een krant voor varenden op internet. Die zag het licht in de vorm van het digitale boordblad SOFA (Sociaal Familiaal), met eens per veertien dagen een pagina gezelligheid, uitgaanstips, nieuws uit 'de bladen' en links naar onderwerpen die meestal weinig met binnenvaart van doen hebben.

Inschrijven via www.vaart.nl/familie of per e-mail met een bericht aan majordomo@vaart.nl met als tekst: subscribe vaart-familie ; voor alleen een (gratis) abonnement op het boordblad SOFA luidt de tekst: subscribe vaart-sofa .

VAART!PC
Ze zijn óf fanatiek met pc's bezig (techies), óf volstrekt onwetend op dat gebied (digibeet). In de mailinglijst VAART!PC is voor beide categorieën deelnemers veel op te steken. De lijst telt ruim 50 binnenvaarders, waaronder een aantal dat zich met veel bevlogenheid heeft gestort op het alternatieve besturingssysteem Linux. Tegelijk is het ook de plek waar aansluitproblemen (printers, fax, telefoon) ter sprake komen. Berichten worden gearchiveerd, zodat ook de vele oplossingen, tips & trucs voor het varend nageslacht behouden blijven. Inschrijven via www.vaart.nl/telematica of met een e-mail aan majordomo@vaart.nl met als tekst: subscribe vaart-pc .

SpitsenVAART!
Hoever moet je gaan in het opsplitsen van het brede VAART!Forum in lijsten voor deelinteresses? Dat is een vraag die sommige forumdeelnemers bezighoudt. Anderen hebben vanuit hun specifieke betrokkenheid duidelijk belang bij een eigen platform. De mailinglijst SpitsenVAART! is daar een goed voorbeeld van, speciaal voor Frankrijkvaarders. Beperking van de openingstijden van Franse bruggen en sluizen heeft grote gevolgen voor de Nederlanders die op Frankrijk varen.
Thijs Hitters (ms Picaro) en Jos Evens (ms Daevanos) namen op de dag dat de maatregel inging het initiatief voor de nieuwe lijst SpitsenVAART! Hun doel was door gerichte informatie en discussie binnenvaarders te mobiliseren voor verbetering van de toestand op de Franse vaarwegen. De lijst telt inmiddels ruim 40 deelnemers, en de opzet lijkt geslaagd. Aanmelden via www.vaart.nl/spitsenvaart of per e-mail met een bericht aan majordomo@vaart.nl met de tekst: subscribe spitsenvaart

KGNS
Software-ontwikkelaars zijn voor het ontwikkelen van toepassingen in de binnenvaart sterk afhankelijk van de ervaringen en wensen van varende pc-gebruikers. Het Bureau Telematica Binnenvaart heeft daarom een lijst opgezet als trefpunt voor ontwikkelaars en gebruikers: Klankbordgroep Nautische Software (KGNS). Discussies gaan bijvoorbeeld over het gebruik van BICS (Rijkswaterstaat, verbeteringen, nieuwe versies), maar ook over beleidsmatige zaken als standaardisatie van software, boordpc's in het licht van de CCR-regelgeving (ROSR), Indris, STIS etc. Voor de KGNS-lijst wordt gebruik gemaakt van de diensten van Yahoo. Aanmelden met een lege e-mail naar: KGNS_BN-subscribe@yahoogroups.com

Besloten lijsten
Openbaarheid van informatie en discussies is niet altijd gewenst. Zo houdt het samenwerkingsverband ELV de aangesloten binnenvaarders via een lijst op de hoogte van vrachten en nieuwe transporten. Vraagbaken, de helpdesk van Dekatel/Autena, test in samenwerking met KPN, Rijkswaterstaat en een aantal schippers het gebruik van GPRS (het nieuwe GSM) aan boord. Een aantal Schuttevaer-afdelingen is bezig uitsluitend voor eigen leden afdelingslijsten op te zetten om zo de onderlinge communicatie te verbeteren.
Die lijn doortrekkend mogen we de komende tijd nog een reeks nieuwe initiatieven tegemoet zien van organisaties en besturen die het gemak van e-mail en het groepsgewijs informeren en discussiëren via mailinglijsten ontdekken.