BICS en IVS90 elk op een site

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 27 maart 2001)

Zijn ze mooi? De vormgeving van beide websites is sober en vooral functioneel: frames, aan te sturen vanuit een menu of navigatiekolom links op het scherm. Veel tekst. Op bics.nl is de eerste keus zelfs uitsluitend tekst, rekening houdend met varende gebruikers die zijn aangewezen op betrekkelijk traag en duur websurfen via GSM. Voor de pure BICS-gebruikers komt daar nog een extra handicap bij: de originele BICS-aansluiting is alleen maar geschikt voor e-mail. Om de webpagina’s te kunnen bekijken is daarnaast dus een account bij een (echte) internetprovider nodig. De ruimte die Rijkswaterstaat zichzelf gunt op de internetmarkt is beperkt en nimmer bedreigend voor de ‘vrije’ aanbieders.

Per PC en GSM-telefoon
Wat is BICS? In heldere foldertekst geeft de site de volgende omschrijving: de afkorting BICS wordt gebruikt voor Binnenvaart Informatie en Communicatie Systeem. Dit is een in 1996 bij de Directie Zeeland van Rijkswaterstaat ontwikkeld elektronisch systeem om per PC en GSM-telefoon vanaf zowel het schip als de wal simpel en snel gegevens over de ladingen en reizen van schepen door te geven aan de diverse vaarwegbeheerders (in Nederland: Rijkswaterstaat en enkele provincies) en havenautoriteiten. Deze instanties hebben adequate informatie nodig voor een vlotte en veilige verkeersafwikkeling en om bij calamiteiten ter bescherming van mens en milieu in een oogwenk te kunnen vaststellen of en welke gevaarlijke ladingen eventueel in het spel zijn.

Deze informatie wordt in Nederland tot nog toe meestal mondeling per marifoon of telefoon, dan wel per fax, doorgegeven aan het vaarweg-managementsysteem IVS90. BICS maakt deze gegevensverstrekking sneller, betrouwbaarder en strikt vertrouwelijk. Geen privacy- of zakelijk gevoelige informatie meer via open verbindingen; de marifoonkanalen zijn straks weer louter voor nautisch, werk- en sociaal verkeer. Na een uitgebreide praktijkproef hebben eind 2000 ruim duizend Nederlandse en buitenlandse binnenvaartschepen het BICS-programma aangevraagd en ontvangen.

Nog niet volledig ‘uitgerold’
Let wel: dat zijn dus 1000 potentiële gebruikers, varende Internet’ers met een e-mailadres. Of ze er allemaal mee werken is een andere vraag. Het werkelijke gebruik ligt vrijwel zeker lager. Na vijf jaar is BICS nog lang niet volledig ‘uitgerold’. Driekwart van de vloot heeft zelfs de installatie-cdrom nog niet aan boord. Vrijwilligheid staat bij BICS dan ook voorop; niemand wordt verplicht een PC met modem en GSM-telefoon met BICS te gebruiken voor het doorgeven van lading- en reisgegevens.

Dat het systeem op den duur zichzelf ‘verkoopt’ ligt voor de hand. Aansluiting en kosten voor de verbinding met BICS kosten de gebruiker zelf helemaal niets. Ingebouwde extra’s, zoals het (automatisch) versturen van de kopie-berichten naar het CBS en het opvragen van de scheepvaartberichten en/of waterstanden (BOS-berichten), maken het systeem extra aantrekkelijk. BICS is er niet alleen voor Nederlandse schippers. De nieuwste versie van het BICS-programma wordt standaard volledig viertalig geleverd: Nederlands, Frans, Duits en Engels. De website is voorlopig alleen nog in het Nederlands.

Wat is er op de site nog meer te vinden dan de algemene BICS-informatie? Het menu geeft verder informatie over BOS (Berichten Ontvangst Service); het e-mailprogramma NX-mail; handige adressen (van de ontwikkelaars, de helpdesk en Bureau Telematica Binnenvaart); laatste nieuws over BICS; formulieren (voor het aanvragen van BICS, het wijzigen van BOS-gegevens en het achterlaten van klachten en opmerkingen), een rijtje links naar andere websites, tips & trucs (nu nog ‘under construction’) en veelgestelde vragen (met de antwoorden).

Naast een tekstversie is er ook een grafische versie van de BICS-site. Daarin is de informatie wat mooier aangekleed met wat logo’s en hier en daar een foto; ook komt de waterige Waterland-achtergrondillustratie in beeld. Het oog wil ook wat, maar inhoudelijk voegt het aan de snellere tekstversie weinig toe. Eén BICS-nieuwtje nog: eind april gaat de nieuwe versie van het programma de deur uit. Wie de site met interesse bekeken heeft, kan zich alvast aanmelden.

IVS90: gegevens reizen mee
IVS90, het 'Informatie- & Volgsysteem Scheepvaart' waarvoor schippers zich met BICS elektronisch kunnen melden, is sindskort van een gastenverblijf op de VAART! pagina’s verhuisd naar een eigen site. De informatie- en gebruikswaarde is er door toegenomen. IVS90 is een computersysteem van Rijkswaterstaat. Het is geïnstalleerd op de objecten langs de belangrijkste vaarwegen in Nederland. Het zorgt er voor dat de bij het eerste object op de reis ingewonnen gegevens over passerende schepen en hun lading worden doorgestuurd naar alle volgende objecten op de reis van het schip. Uiteraard vertelt de site alles over IVS90 en de werking van het systeem, voor wie het is en wat er met de lading- en reisgegevens van schepen gebeurt. Wie vrees heeft voor een ‘Big Brother-effect’ kan zichzelf op de site geruststellen met het privacy-reglement waaraan Rijkswaterstaat zich heeft verplicht.

Een speciale attractie van de IVS90-site is de overzichtskaart die van alle posten en objecten binnen het systeem het marifoonkanaal, fax- en telefoonnummer weergeeft. Een beeldscherm is te klein om de hele kaart van Nederland in beeld te brengen, maar dankzij de Flash-techniek kan er worden ingezoomd op alle details. Er is een kaartversie voor zowel Windows- als Apple-gebruikers, en wie het liever ‘op papier’ heeft kan de kaart in gedeelten uitprinten. Nog eenvoudiger is het de losse lijst met alle object-gegevens aan te klikken (en uit te printen).