Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 14 januari 2003)
Maandag 6 januari bereikt de Rijn bij Lobith met 15,70
meter boven NAP het hoogste punt. Een dag eerder
verspreidt het ANP het volgende bericht: "De officiële
website van de waterstanden is door de enorme
belangstelling voor het hoge water van Maas en Rijn
moeilijk bereikbaar. Dat meldt het Infocentrum
Binnenwateren sinds zondagmorgen op de homepage van de
site www.waterland.net. De website is van groot belang
voor onder andere binnenschippers en verladers. De
meeste schippers hebben tegenwoordig een computer aan
boord waarmee zij voortdurend informatie over vaarwegen
en stremmingen ontvangen. Nu veel belangstellenden de
actuele waterstanden willen weten raakt de site
overbelast. Schippers zijn daardoor flink gedupeerd."
Niet echt vlot
Dat klinkt stoer en dramatisch, maar vraagt om
verduidelijking en nuancering. De ‘officiële site’ is
ook zonder hoogwater en zelfs met een redelijk snelle
vaste telefoonverbinding al niet echt vlot bereikbaar;
een varende schipper met GSM zal het dus wel laten daar
surfend op zoek te gaan naar informatie die ook al op
Teletekst staat. Of in z’n mailbox zit, want varende
BICS-gebruikers krijgen de waterstanden (en
scheepvaartberichten) ook via de BOS
berichtenservice
per e-mail. Is er geen TV met teletekst voorhanden, kan
er - ook voor tussentijdse veranderingen in de
waterstanden - gebeld worden met de Nederlandse
peilspreker op 070-3123300 of de diverse Pegels in
Duitsland. Op internet staan de Teletekst-pagina’s ook,
en de oosterburen hebben de Elwis-site voor de echt
kritische Rijnwaterstanden.
Op de hoogwaterpagina van het Infocentrum Binnenwateren
- http://hwg.waterland.net/hoogwater1/ - kies je met
een muisklik op de kaart van Nederland tussen het
stroomgebied van de Rijn of van de Maas. Simpele keus
waarvoor een kaart van bijna 60 kB overbodig lijkt.
Daarna verschijnt voor het Rijnstroomgebied (alleen
binnen Nederland) nóg een kaart, ruim 72 kB. De keuzes
zijn ook in tekst aan te klikken, maar met al die
kaartjes zou elke internetserver oververmoeid raken.
Voor Deventer (de Ijssel hoort bij het stroomgebied van
de Rijn).laat de grafiek zien dat woensdag 8 januari
met 653 de top werd bereikt. Een recente voorspelling -
het blijft nog een paar dagen spannend - is die dag
niet aanwezig.
Wat maakt Waterland.net tot de ‘officiële website van
de waterstanden’, behalve dat die van de overheid is?
Zoeken in de algemene index op trefwoord levert
allesbehalve waterstanden. Die vind je wel via de link
naar ‘Infocentrum Binnenwateren’ onder ‘Dagelijkse
berichtgeving’, actueel voor de lopende dag vanaf
ongeveer half 9 ‘s ochtends met alle Rijn- en
Maaswaterstanden van 5 of 6 uur, maar zonder een
meerdaags overzicht dat het verloop weergeeft.
NOS Teletekst verbouwd
Dezelfde informatie van het Infocentrum Binnenwateren
staat ook op Teletekst, en dus ook op de webpagina’s
van Teletekst. Bij die internetversie was het mogelijk,
tot de dag dat de Rijn bij Lobith z’n hoogste stand
bereikte, rechtstreeks door te linken naar een bepaalde
(vervolg)pagina in de 720-reeks, of de hele reeks als
één pagina binnen te halen.
Maar NOS Teletekst heeft die dag in alle wijsheid
besloten de indeling van de website maar eens radicaal
te veranderen. Directe links vanaf vertrouwde
binnenvaartsites en in de favorieten op boord-PC’s
eindigden plotseling allemaal op de openingspagina van
de Teletekst-site. Na enig zoeken blijken de
waterstanden nog steeds op pagina 720 te staan, maar
wel op een heel ander webadres. Overschakelen van
grafisch naar tekstformaat is ook nog steeds mogelijk,
maar de 720-reeks in één pagina opvragen niet meer.
Het zal nog even duren voor de waterstanden-links op
alle binnenvaartsites zijn aangepast, maar door de
ingreep van de NOS lijkt de online dienst voor varenden
ineens een stuk minder aantrekkelijk.
Marktinitiatief
Speelt de ‘markt’ nog een rol in dit verband? De
overheidsinformatie over waterstanden is in principe
voor iedereen vrij beschikbaar en als zodanig niet een
verkoopbaar product. Vandaar wellicht dat marktpartijen
niet staan te trappelen het ‘product waterstanden’ in
een beter hanteerbare vorm aan te bieden. Opmerkelijk
is daarom het initiatief van de Delftse
internet-ondernemer Chefren Hagens, die op
www.iidesk.com/water de gegevens van het Infocentrum
Binnenwateren in een eigen vorm presenteert, zowel de
scheepvaartberichten als de waterstanden.
De site is gebouwd op snelheid en GSM-vriendelijkheid,
maar gebruikt - voor de binnenvaart minder gebruikelijk
- het Engels als standaardtaal. Niet storend overigens,
want de informatie zelf is in onvertaald Nederlands.
Informatie is per plaats (‘search location’) of op
trefwoord (‘search news’) in beeld te brengen, en dat
gaat voor alle selecties echt heel snel.
Op een aparte pagina zijn alle waterstanden
gerangschikt, de laatste stand direct zichtbaar. Met
een klik op een plaatsnaam zie je prompt de stand van
de laatste tien dagen en een grafische voorstelling van
de laatste twee maanden. Hagens weet vanuit zijn
actieve betrokkenheid bij de mailinglijst VAART!Forum
langzamerhand wat binnenvaarders hindert bij het
gebruik van internet als informatiemedium en speelt
daar met eigen, vooralsnog gratis webapplicaties op in.
Nu Teletekst op internet minder aantrekkelijk is
geworden voor varenden, heeft de website VAART! ervoor
gekozen de links naar waterstanden en
scheepvaartberichten te vervangen door links naar
iidesk.com.
Hochwasser Vorhersage
Voor waterstanden is het om het even of je naar een
Nederlandse of een Duitse site gaat. Op het Duitse web
is www.elwis.de een goede informatiebron, opgezet door
de vaarwegbeheerders. De site is goed navigeerbaar en
ook met GSM goed te gebruiken. Maar ook weer niet voor
voorspellingen, die komen van de diverse Hochwasser
Vorhersage Zentralen, die alleen hun werk doen als
burgers natte voeten dreigen te krijgen:
Baden-Württemberg,
Rheinland-Pfalz en Rheinland-Pfalz en Bayern. Als je de
waarden voor Marke I en II kent, is daar gemakkelijk in
te schatten wanneer de vaart weer wordt vrijgegeven.
Het wachten op lager water mag dan soms lang duren, de
ellende is te overzien, relativeert een schipper in de
mailinglijst SpitsenVAART!: "Mensen wat een ellende om
ons heen. Wij gaan gelukkig met het water op en neer,
niet leuk als je hele nachten wacht moet houden om niet
met je spits op de kade te belanden maar een huis gaat
niet naar boven en de spullen die daar in staan zijn
wel naar de filistijnen."
