‘Wat wij doen op de Post?
Kijk maar op m'n site’

Door Dirk van der Meulen
(oorspronkelijk ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 11 april 2000)

De radar draait rond op de foto van de verkeerspost, en het zwart-gele RWS-patrouillevaartuig vaart zonder onderbreking van stuurboord naar bakboord over het scherm, telkens opnieuw. Herman van Dijk is vooral geïnteresseerd in techniek. Hij wil weten hoe iets kan en hoe het werkt. Kwam in 1994 bij Rijkswaterstaat, na dertien jaar varen op een kleine hopperzuiger als manusje van alles. ‘Er was veel techniek aan boord, maar geen computers. Die zag ik voor het eerst bij Rijkswaterstaat.’ Hij begon op de Irenesluis en de Beatrixsluis, en als vervanger in Tiel; kwam in 1996 op de verkeerspost Wijk bij Duurstede.

Niemand had nog enig benul
Bij de zelf aangeschafte computer, nam hij in 1995 een proefabonnement op Compuserve, toen nog één van de weinige Internet-providers. In het begin vooral e-mail, het Web kwam later pas. ‘Die interesse voor Internet was er al vroeg, toen niemand nog enig benul had waar het naartoe zou gaan. Nu lijkt het allemaal vanzelfsprekend en kijk je, voor je een vakantiebestemming kiest, eerst even op Internet. Je kunt het zo gek niet verzinnen of het is er te vinden’, zegt Herman van Dijk nu, enthousiast als hij is over het nieuwe medium. Eind ’98 begon hij, inmiddels overgestapt naar een goedkopere provider, aan zijn eigen homepage. ‘Ik moest nog twee weken verlof opnemen. Mijn vrouw had bedacht dat ik in die tijd mooi thuis een rommelkamertje kon opruimen. Ik kwam er een folder tegen van mijn provider WorldAccess over het opzetten van een site, kocht een boekje over html, de taal waarin webpagina’s worden geschreven, en ben maar gewoon begonnen. Later experimenteer je wat met frames, en voor je het weet ben je tot drie uur ‘s nachts bezig.’

Iets nuttigs
Voor hem stond vast dat het iets nuttigs moest zijn. ‘Zoveel mensen zijn er niet geïnteresseerd in jouw speciale hobby of je familie... Wel krijg je in je kennissenkring met regelmaat de vraag: wat doen jullie daar op de post? Dàt was het! Ik heb een folder van de scheepvaartdienst gepakt en de informatie naar het Web vertaald. Toen kwam natuurlijk de vraag hoe Rijkswaterstaat daar tegenover stond. Ik heb het mijn chef voorgelegd, en die had geen bezwaar zolang ik me zou beperken tot openbare informatie. Van de mensen van HITT, die hier het radarsysteem kwamen aanleggen, kreeg ik een paar screenprints, en zo ben ik aan mijn onderwerp gekomen.’

Naast een uitleg over functie en doelstelling van de centrale scheepvaart-verkeerspost Wijk bij Duurstede - met antwoord op de vraag ‘Wat mag u als schipper van het VBS verwachten?’ - biedt de site radarbeelden als voornaamste attractie. Beelden, zoals de verkeersleider die op zijn scherm krijgt, van de kruising Amsterdam-Rijnkanaal / Waal, de vaarweggedeelten rond Gravenbol, Utrecht en Maarssen. Op de site zijn ze gedateerd (december 1998) en puur bedoeld als illustratie, legt Van Dijk uit. ‘Ik zou wel graag regelmatig nieuwe radarbeelden laten zien, maar die zijn nu nog moeilijk uit de computer te halen en bovendien is de informatie privacygevoelig. Je ziet aan de labels welke schepen er op dat moment in het gebied varen.’

Risico-inschatting
Vanaf zijn hoge post kan de verkeersleider de vaarweg beter overzien dan de varende gebruikers. Daar zorgt de walradar voor. Op de computerschermen worden situaties snel duidelijk, inclusief de risico-inschatting op passeerpunten en bochtige gedeelten van de vaarweg. ‘Niet iedereen meldt zich’, is de klacht van Herman van Dijk en zijn collega’s op de post. Niet iedereen hoeft dat ook, met uitzondering van de zogenaamde doelgroepschepen (onder meer bij vervoer van gevaarlijke stoffen), maar voor het overzicht zou het goed zijn. De verkeersleider kan de scheepsgegevens uit IVS90 koppelen aan het schip op zijn scherm en zonodig een nautisch advies geven.

‘Bij mist meldt wèl iedereen zich aan de post, wat dat betreft mocht het van ons altijd mistig zijn’, lacht Herman van Dijk. Nu er op Europees niveau geëxperimenteerd wordt met transponders voor de nauwkeurige positiebepaling van binnenschepen, zijn ideeën om live walradarbeelden naar schepen te sturen voorlopig in de ijskast gezet. De huidige communictiesnelheden via GSM zijn daar ook niet op berekend, weet Van Dijk. Om die reden zullen er ook niet zo heel veel schippers zijn die regelmatig zijn site bezoeken.

Webcam Beatrixsluis
‘Reacties die je krijgt komen vaak van schippers of bemanningsleden die hun vrije dagen thuis doorbrengen, of een gelegenheid aan de wal zoeken om te Internetten. Van boord af is dat nauwelijks te doen.’ Een toevoeging die Herman van Dijk binnenkort in samenwerking met de Internet-site Waterland op zijn eigen site zet, zal dan ook niet meteen door varende schippers bekeken worden. ‘Bij Waterland hadden ze nog een webcam liggen, die we op de Beatrixsluis gaan neerzetten. Iedereen kan dan via mijn site op het Internet zien wat er in de sluis aan de hand is’, meldt Van Dijk met trots. In het buitenland zijn er al sluizen met webcam’s, maar in Nederland zal de Beatrixsluis de eerste zijn.

De webcam zal ongetwijfeld meer bezoekers naar de site trekken, verwacht Van Dijk. Hij hoopt het, want het aantal websurfers dat nu dagelijks de ‘Verkeersbegeleiding Amsterdam-Tiel’ bezoekt, is vaak op de vingers van twee handen te tellen. Een enkele uitschieter daargelaten. Hij wijt dat voor een deel aan het moeilijk te onthouden webadres: http://home-2.worldonline.nl/~vdijkh/. ‘Zelf onthoud ik dat nog wel, maar collega’s die het adres doorgeven hoor ik er regelmatig de tong over breken. Ik heb vanalles geprobeerd, maar voor een eigen domeinnaam heb je een inschrijving bij de Kamer van Koophandel nodig en bij Verkeer en Waterstaat is domeinregistratie ook nog een onontgonnen terrein.’

Hij vestigt zijn hoop daarom op het onderbrengen van zijn site op het domein van de RWS-directie Utrecht. Voorlopig is de site ook snel te bereiken via http://vaart.nl/cps. Een deel van zijn sitebezoekers krijgt Van Dijk doorgelinkt vanaf de VAART!Webring. ‘Dat zijn sites die vanuit eenzelfde interesse voor de binnenvaart naar elkaar verwijzen. Zelf kijk ik ook wel eens naar de lijst van zestig sites in de webring. Daar zitten nog wel eens aardige verrassingen tussen.’

[Vorige] [Lijst] [???] [Volgende]

Wegwijzer A.R.K.
Surfend over ‘Verkeersbegeleiding Amsterdam-Tiel’ kun je bijvoorbeeld in de rubriek ‘Downloads’ ook aangenaam worden verrast. Herman van Dijk loodst ons naar de gratis van het net te plukken ‘Wegwijzer A.R.K.’, een Word-bestand met 74 kilometer gedetailleerde informatie betreffende het Amsterdam-Rijnkanaal. Een enorm bestand van - in uitgepakte vorm - 9,2 Megabyte (ingepakt 591 kilobyte), maar zeer de moeite waard. De Wegwijzer is gemaakt en ontworpen door zijn collega-verkeersleider Cees Smits, die het boekwerk niet gedrukt kon krijgen en het nu kosteloos via het Web verspreidt. Smits zorgt regelmatig voor een bijgewerkte versie, die Van Dijk dan weer online zet.

Creativiteit en zelfwerkzaamheid van vakmensen die de lol van Internet inzien kom je niet alleen in het bedrijfsleven, maar dus ook bij Rijkswaterstaat volop tegen. ‘Het nut ervan begint door te dringen’, stelt Herman van Dijk vast. ‘Ze vroegen of ik het niet helemaal wilde gaan doen, maar ik zou niet graag de hele dag achter het scherm zitten. Daar vind ik mijn werk bij de scheepvaartdienst toch te leuk voor. We zijn het eens geworden over een paar uur per week en ik ben er zeker van dat het werkt. Kijk maar naar zo’n folder, die is al weer vier jaar oud met achterhaalde telefoonnummers. Op de site zijn die nummers up to date. Dat geldt ook voor de bedieningstijden; als er eens iets verandert, kun je die op Internet snel veranderen.’

Van Dijk heeft ook informatie in het Duits op zijn site. ‘Een derde van de schippers die hier langs varen is Duits, maar of ze alles begrijpen wat er staat weet ik niet. Misschien dat iemand daar eens naar kan kijken’, zegt hij glimlachend uitnodigend. Bezoekers aan zijn site nodigt hij onder ‘Nautische links’ uit het niet bij ‘Verkeersbegeleiding Amsterdam-Tiel’ te laten. Er kan direct worden doorgeklikt op sites die collega’s maakten van de Beatrixsluizen in Nieuwegein. ‘Nu al die jachtjes weer het water op gaan, krijg je veel telefoontjes van mensen die graag willen weten hoe het precies hoort en toegaat op het water. De meesten hebben tegenwoordig wel Internet, en die verwijs ik dus meteen door naar mijn site.’