Waterscheiding tussen examensite en ’75 Jaar KOF’
KOFS.nl: site voor examentijd
Het KOF(S) - Koninklijk Onderwijsfonds voor de
Scheepvaart - is een begrip onder generaties
binnenvaarders. Je woonde er in internaten en ging er
school als matroos of schipper in opleiding. Dat gaf
een sterke betrokkenheid van het instituut met de
varende bedrijfstak en omgekeerd. Bijna 75 jaar lang.
Het KOFS bestaat nu alleen nog als exameninstituut. Het
opleiden wordt door anderen gedaan. Het Web belicht
beide kanten van het KOFS online: de formele examensite
èn het informele trefpunt vol herinneringen.
Op www.kofs.nl wordt het KOFS-logo opgebouwd: oranje
letters in een blauw stuurwiel dat zich spaak voor
spaak vult. Daarboven de ‘koninklijke’ kroon, ook
oranje. Klikken op het logo helpt niet. De muis moet
echt naar ‘start’ voor we kennismaken met de
‘Organisatie’, en alle mogelijkheden van de site in
beeld komen. Behalve ontwikkeling en organisatie van
examens verzorgt het KOFS de uitgifte van vaarbewijzen
en certificaten (‘het hele scala van beroepsvereisten’)
in de binnenvaart. In formele zin is het KOFS een
Zelfstandig BestuursOrgaan (ZBO) van het ministerie van
Verkeer en Waterstaat. De V&W-afdeling Binnenvaart
houdt toezicht, en mensen uit de binnenvaartpraktijk
zitten in het bestuur en de examencommissies.
Kies binnen de rubriek ‘Organisatie’ uit Producten,
Historie, Organigram of ISO voor meer detailinformatie.
Over de verschillende examens en vaardocumenten, over
het KOFS voor en na de inwerkingtreding van de Wet
Educatie Beroepsonderwijs (WEB), over de samenhang
tussen examenontwikkeling (in Alphen a/d Rijn
ondergebracht bij de Vakopleiding Transport en
Logistiek) en de uitvoering (in Diemen), en over het
gecertificeerde kwaliteitssysteem ISO9001.
Het ziet er
allemaal strak en vertrouwenwekkend uit, maar wel met
de uitstraling van een folder op het web. Achter de
knop ‘Informatie’ kwam eerder een reactie- en
vragenformulier te voorschijn, nu alleen nog het
e-mailadres: kofs@kofs.nl. Je kunt er persberichten en
nieuwsbrieven inkijken, of de tekst van het jaarverslag
2000 (!).
Gedreven vakmensen
In de examencommissies legt het KOFS een link met de
praktijk: ‘Leden van de examencommissies hebben een
rijke praktijkervaring in de scheepvaart of op het
bijzondere vakgebied. Mede op basis van de inzet van de
examencommissies kan kandidaten een werkelijk
praktijkgericht vakexamen worden aangeboden.’
Omdat ook
examinatoren ‘bij’ moeten blijven is er een programma
voor deskundigheidsbevordering. Wie zich op die manier
toekomstgericht met de binnenvaart bezig wil houden,
kan op de site lezen wat de examencommissies zoal doen
en wat er van ze gevraagd wordt. Of meteen
solliciteren. Er worden examinatoren (‘gedreven
vakmensen’) gezocht voor ‘Schipper’ en ‘Radar’.
En hoe gaat het dan met de examens zelf? De site heeft
alle informatie op een rij voor binnenvaarders die
willen weten hoe het zit met de examens ‘Schipper’,
‘Ondernemer in de binnenvaart’, ‘ADNR’, ‘Radar’ en
‘Marifonie’. Van opleidingseisen en aanvraag tot
vrijstellingen en uitslag. Met bijbehorende reglementen
en de maanden waarin (niet de exacte data waarop)
examens worden afgenomen . Het vele papierwerk dat op
aanvraag werd (en wordt) toegezonden, is op de website
voor iedereen raadpleegbaar. Dat moet op den duur een
hoop telefoontjes en postzendingen schelen. De
examenvragen behoren bij het KOFS tot de vertrouwelijk
documenten. Ze worden na afloop van de schriftelijke
examens weer ingenomen en komen dan ook niet op de site
voor, ook niet als oefenvragen.
Vaardocumenten
De weg kwijt in de wirwar van vaardocumenten? Ook
daarvan geeft de KOFS-site een helder overzicht met
alles over vaarbewijs, Rijnpatent, radarpatent,
ADNR-certificaat en zeilbewijs. Vrijwel alle aanvragen
lopen via het KOFS. De site is nog niet zover
ontwikkeld dat je er de documenten zelf kunt aanvragen,
maar via het e-mailadres kofs@kofs.nl wel een
aanvraagformulier. Per vaardocument is er een
praktische uitleg waar het voor dient, wat er voor
nodig is, hoe je er aan komt, de geldigheidsduur en de
kosten.
ADNR-opleiders kunnen bij het KOFS terecht voor
erkenning van hun opleiding. Alle informatie is op de
site te vinden onder de knop ‘Erkenningen’, ook over
het traject externe legitimering dat het KOFS verzorgt
voor de beroepsopleidingen voor de binnenvaart
(NOVA-college en STC), en over de enige erkende
Nederlandse radarsimulator voor de binnenvaart (bij het
STC in Rotterdam). De KOFS-site is met recht een
uitgebreid naslagwerk.
Waterscheiding
Van de formele examensite stappen we over naar de
informele webomgeving die oud-KOF-docent Sjirk Dijkstra
maakte rondom ’75 jaar KOF’ (zonder S, naar het
oorspronkelijk spraakgebruik in de binnenvaart). Er
ligt een waterscheiding tussen beide sites. Merkwaardig
genoeg is er geen link over en weer, maar via
go.to/kofs kom je er ook. De openingspagina brengt
meteen een aantal historische opleidingsschepen in
beeld, plus de namen en plaatsen van de vroegere
KOF-scholen: Prins Hendrik, Prinses Beatrix,
Noorderhelling, Mook, Delfzijl, Harlingen, Amsterdam,
Prinses Juliana...
Klik op het (nieuwe) KOFS-logo en je bent binnen, waar
Dijkstra vertelt van het waarom: ‘Het idee om een
website te maken over het KOF is ontstaan toen mij op
een gegeven moment bleek dat veel mensen geïnteresseerd
waren in het wel en wee van het "oude" KOF. Tijdens
open dagen op de instructieschepen en andere
evenementen ontmoet je regelmatig mensen die in het
verleden iets met het "K.O.F." te maken hebben gehad.
[...] Het is dan ook heel plezierig om te merken dat
vanaf het moment dat de site operationeel is, er veel
reacties via het gastenboek zijn binnengekomen.’
Foto’s uit de oude doos
Er is een pagina over ‘Hoe het begon’, en op ‘De
Binnenvaart’ worden we wegwijs gemaakt in het weekblad
dat het KOF ooit uitgaf met artikelen van voornamelijk
nautische en technische aard. Een selectie van
artikelen kun je op de site teruglezen.
Dijkstra geeft
ruim aandacht aan ‘De schepen’, over de bouw en de
kapiteins die erop voeren, geïllustreerd met veel
foto’s uit de oude doos. En natuurlijk de KOF-scholen,
eveneens met foto’s van vroeger. Bij ‘Wie zoekt Wie’
komen oude bekenden elkaar tegen. In ‘Verhalen’ is een
groeiend aantal sprekende anecdotes uit de KOF-historie
te vinden.
Serieuzer van toon zijn de site-rubrieken
‘Werving’ en ‘Leerlingstelsel’. Het ‘Gastenboek’ biedt
veel smakelijke leesstof en is, net als de rest van de
site, een prachtige bron voor het weer aanknopen van
oude contacten.