Zand, grind en bagger op 't web

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 22 mei 2001)

De site van de Vereniging van Waterbouwers in Bagger-, Kust- en Oeverwerken op www.vbko.nl is een geklonken geheel. Letterlijk bijna, want vormgegeven in een frame van geklonken scheepshuid. Je kunt kiezen voor een introductie in (sneller) html of (fraaier) flash. Ondanks het geluid van meeuwen en klotsend water (in de flash-versie) is het niet helemaal gelukt die sfeer vast te houden; op de achterliggende schermen gaat de grafische vormgeving al gauw mank. Maar de toon is duidelijk gezet. Dit is de virtuele buitenwereld van ijzeren schepen en waterbouw. Klik op 'de VBKO', 'sector', 'opleidingen', 'technisch', bedrijven' of 'vacatures' om deze wereld verder te ontsluiten. Achter de eerste knop heb je nog meer keus, want de VBKO als organisatie zet je niet maar zo even neer.

Niet helemaal up-to-date
Ook hier weer het webwijde probleem van het up-to-date houden van de informatie. Nieuws staat er niet op de VBKO-site, dus dat kan ook niet verouderen. Maar online is zijn de afdelingen 'Beunschepen' en 'Sleep- en duwboten' nog niet zoals in de werkelijkheid vervlochten tot één afdeling 'Nautische dienstverleners'. Bij publicaties valt op hoeveel jaarverslagen inmiddels niet meer leverbaar zijn; hoewel daar met het omzetten van desnoods het allerlaatste exemplaar in pdf-formaat (leesbaar voor Acrobat Reader) toch een 'oplossing voor eeuwig' te maken zou zijn. Weten hoe je alle twintig bureaumedewerkers op hun eigen toestel en e-mailadres kunt benaderen is overigens ook heel handig (zolang ze er allemaal nog zitten natuurlijk...).

Zeer praktisch voor leden (en niet-leden) is de mogelijkheid om de VBKO modelcontracten voor huur en verhuur van materiaal met algemene voorwaarden te kunnen downloaden. Bovendien kan de VBKO vragenstellers over opleidingen snel doorverwijzen naar een handzaam weboverzicht met scholen, adressen, telefoonnummers en eigen sites. Ook van allerlei niet-schoolse mogelijkheden om de kennis over waterbouw op te vijzelen is er een actueel overzicht. Weten welke afstudeerprojecten er lopen? Technische rapporten bestellen? Ook daarvoor kun je in de VBKO Kennisbank terecht. De knop 'links' is ietwat misleidend, want daarachter schuilt vooral een lange lijst nuttige adressen, met betrekkelijk weinig links naar andere sites.

Onder de knop 'Sectorinformatie' korte beschouwingen over de nationale en internationale markt voor baggeren en waterbouw (cijfers t/m 1999), het gebruikte materieel (met een uitgebreide collectie foto's in de fotogalerij) en een snel cijferoverzicht 'Markt en vloot'. Alle leden (Aannemers, Aannemers Kleinschalig Baggeren, Beunschipeigenaren, Sleep- en duwboten in de natte waterbouw, Exploitanten, Grind- en Zandbedrijven) zijn snel terug te vinden in het bedrijvenoverzicht. Ook hun vacatures kunnen ze (gratis) plaatsen op de VBKO-site.

Ontbrekend nieuws
Ontbreekt er eigenlijk nog iets? Ja, toch het actuele nieuws. Als tientallen VBKO-beunschippers vanwege de lange wachttijden voor die ene zuiger Weesperkarspel van Combinatie Zeezand tot tweemaal toe de sluizen van IJmuiden blokkeren, en je vindt op de site van hun eigen belangenorganisatie niets terug over de achtergronden van het probleem, lijkt er iets niet te kloppen. Als vakbladen de voorpagina openen met 'Lange wachttijd drijft beunschippers tot het uiterste' en daar schrijnende voorbeelden van noemen, valt het probleem niet te ontkennen. Dat hoort dus ook op de site, tenminste als die bedoeld is voor communicatie (en welke site is dat niet?). Ook als uit berichten in een regionaal dagblad na de tweede sluisblokkade blijkt dat er tòch een tweede zuiger in aantocht is, zou dat nieuws moeten zijn voor de VBKO-site.

Zelfs een oplossing van het probleem is denkbaar met gebruik van internet. Het lijkt een planningprobleem, in z'n soort vergelijkbaar met de hinderlijke wachttijden voor containerbinnenvaart in de Rotterdamse haven. Namens de barge-operators heeft het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart (CBRB) daartoe een convenant gesloten met containerterminal ECT. Uit dat convenant werd Bargeplanning.nl (zie ook Het Web 01/09) geboren, een website die partijen helpt met strak omschreven meld- en planningprocedures, die voor zowel barge- als terminaloperators online te controleren zijn.

Een dergelijk gereedschap op de site van VBKO zou ook voor de efficiënte inzet van de Zeezand-zuiger(s) en het terugdringen van wachttijden voor beunschippers (rechtstreeks of via hun bevrachters) uitkomst kunnen bieden. Als platform is de VBKO-site voor alle betrokkenen onomstreden, want zowel beunschippers als de aannemers in de Combinatie Zeezand (Ballast Nedam Baggeren en Boskalis) zijn bij de organisatie aangesloten. Zo'n operationele webtoepassing maakt de site ook nog eens onmisbaar in de bedrijfsvoering.

Industriezandprojecten
Niet alleen voor de zeezandwinning bij IJmuiden overigens, want ook in het binnenland wachten zand- en grindschepen nog vaak (te) lang op hun beurt bij zuigers en molens. Een belangrijke binnenlandse marktpartij is Nederzand BV, die industriezandprojecten ontwikkelt voor Dekker Zandbaggerbedrijf BV, Beheermaatschappij Goudriaan BV, Kaliwaal-Bijland BV, H.W. Paes BV, Van Roosmalen's Transport- en Handelmaatschappij BV, BV Grint- en Zandexploitatie Maatschappij v/h Gebrs. Smals, Van Waning Winning & Projecten BV. Nederzand is 'dé projectontwikkelaar voor maatschappelijk verantwoorde industriezandwinning'.

Dat de binnenlandse winning het in toenemende mate moet opnemen tegen gevoelige milieu- en landschapsbelangen is op de website van Nederzand goed te proeven. Standpunten en belangen worden scherp verwoord, bijvoorbeeld in het 'Mission Statement': "Het tegen aanvaardbare kosten tijdig aanbaggerbaar zijn van industriezandprojecten is van groot belang voor de continuïteit van de industriezandproducenten én van de Nederlandse bouwsector. Het spreekt voor zich dat dit dan ook de belangrijkste zorg is van Nederzand BV. Het gaat niet om continuïteit en kosten alleen. Industriezandwinning maakt onlosmakelijk deel uit van de maatschappij. De zandwinning zelf is tijdelijk. De plaats van de zandplas in de maatschappij daarna is eeuwigdurend, waardoor belangen als landschap, natuur, recreatie en wonen minstens zo groot zijn."

De website van Nederzand is een instrument in de lobby van industriezandproducenten, met veel aandacht voor hun goede bedoelingen. Nergens een onvertogen woord, wel mooie foto's, heldere grafieken en overtuigende teksten. Een lange reeks documenten (notities, brieven, speeches etc.) ondersteunt het betoog. Met knipsels in de rubriek 'Industriezand in de pers' wordt de actualiteit nauwlettend gevolgd. De site geeft actuele informatie over het weer (tijd om te zonnen aan een recreatieplas?) en het water (scheepvaartinformatie). De milieu-effectrapportage over de ontgrondingen wordt achter een speciale knop breed uitgemeten. Er is gelegenheid voor reacties, en hoewel Nederzand verzekert dat reacties al dan niet vergezeld van een antwoord of toelichting op de webpagina geplaatst kunnen worden, is daar nog door niemand gebruik van gemaakt. De site is helemaal compleet met een uitgebreide verzameling links naar webadressen van organisaties die direct of indirect met de industriezandwinnen te maken hebben, ook bijvoorbeeld de Gelderse Milieufederatie.