Leerzame middag
24 augustus 1998
Nou, dat was een gezellige avond daar aan de kade in het dorpje Laifour.
De Boreas lag langszij, de honden speelden op het grasveld en wij zaten
tot laat in de avond aan dek bij te praten.
Een Duitser van een jacht kwam vragen of er soms een 'Schleppertreffen'
was of zo. Dorpelingen kwamen zich even vergapen aan die mooie
oerhollandse boten... De volgende ochtend gingen we tegelijk op pad en
wat een prachtig gezicht, die twee slepers op de rivier met de Hollandse
driekleur achterop. Wat een sfeer daar tussen die steile beboste rotsen.
Leek wel een landschap van een legpuzzel... Langs de kant stonden veel
mensen ons na te staren en zelfs de werklui van de VNF kwamen uit de
werkplaats aangelopen.
Bij Fumay scheidden zich onze wegen en wij meren af boven de sluis aan
de hoge muur. Mooi plekje en hebben we ook geen last van de Hollandse
kolonie in het dorp. De Boreas vaart door naar Givet waar we hem
overmorgen weer zullen treffen.
Ik loop in de middag even de sluis op om te melden dat ik morgenochtend
om 9u30 weg wil, en dan zie ik dat de sluiswachter tevens de 'barragist'
(stuwbeheerder) is van de stuw, pal naast de sluis. Ik mag met hem
meelopen over de barrage en kan nu van dichtbij het systeem aanschouwen.
Dat neemt gelijk mijn vertrouwen in de degelijkheid van zo'n stuw weg!
Zo'n stuw bestaat uit losse palen die gezet of weggehaald kunnen worden
om de waterstand te regelen en die palen rusten tegen een hele reeks
ijzeren frames die op een betonnen vloer rusten, diep onder water.
Dat zo'n zooitje ijzer die enorme waterdruk kan houden! De stuwhoogte
bedraagt al gauw 2m80 schat ik zo. Ik loop over een lang pad van open
roosters, (frietsnijders) wat op die frames ligt. Mijn voeten raken de
koppen van de palen en diep onder mij stort het lekwater naar beneden
met een donderend geluid. Je kunt hier ook niet met elkaar praten. Zo'n
enorme herrie is dat! Op twee plaatsen is een steunpijler aangebracht om
de rij frames te ondersteunen. Behalve palen is er ook een stuk met
platte schuiven waar het water juist overheen loopt.
Heel interessant om dat eens te zien. Boven de stuw lopen verscheidene
staalkabels waar een soort stalen rekken aan hangen om de palen aan en
af te voeren naar de bewaarplaats op de wal.
Een staaldraad is om het veiligheidsharnas van de barragist aan te
bevestigen. Het is namelijk levensgevaarlijk om met hoogwater hier te
werken.
Maar we lopen verder en aan de andere kant staat een oud schuurtje. Er
komt een zoemend geluid vandaan en de deur staat open. We lopen naar
binnen waar een paar mannen aan het werk schijnen te zijn in een
geweldige oude rotzooi, en natuurlijk beginnen we eerst met
handjeschudden, een typisch Franse gewoonte.
Dan stelt een wat gezette man zich voor als de eigenaar van de
'turbine', een water aangedreven generator die stroom levert aan het
Franse net (EDF). In de ruimte staat een moderne generator die 120 KW
kan opwekken en volgens de eigenaar krap rendeert. Er hangen een paar
'compteurs' (tellers) die meten hoeveel kilowatt hij aan de EDF levert.
De turbine onder het gebouw wordt door het water aangedreven en een
tandwielkast met vliegwiel brengt het toerental omhoog voor de
generator. Niet zo groot overigens, je kunt er zo een DAF bijdenken als
generatorset.
Het toerental wordt geregeld door een hydraulische klep die door een
regelaar op de tandwielkast gestuurd wordt. Een grote transformator en
regelkasten maken er de juiste spanning en frequentie van.
Maar... er hebben hier twee turbines gestaan... Waar is de andere?? Tussen
de rotzooi staat een gesloopt manshoog controlebord, vol met van die
grote oude meters. Zal best geld opbrengen denk ik, voor de liefhebber.
Om de hoek in een tweede ruimte zie ik een oude turbine staan. Buiten
dienst en onder de troep.
Het monster met een liggend tandwiel van pakweg 3 meter doorsnede drijft
met houten tanden(!) een rondsel aan die op zijn beurt weer een enorme
platte poelie aandrijft waar een leren band overloopt. Deze
'multiplicateur' (versneller) gaf het vereiste aantal toeren voor de
oude generator. Een enorme regelbare hefdeur verzorgde de aanvoer van
water voor het aandrijvende schoepenrad. Bouwjaar...?? 1890 !!!
Er zijn plannen om het hele geval te demonteren en naar een dichtbij
gelegen museum te brengen.
Dat was weer eens een heel leerzame middag!
Met groet... Frank
De grens over
1 september 1998
Daar liggen we dan in Dinant, aan de verkeerde kant van de grens zal ik
maar zeggen ;-))
Na eindeloze wachttijden bij de vier sluizen op dat stukje van Givet
hierheen zijn we midden in de toeristenkermis van Dinant terechtgekomen.
Hier worden al in alle vroegte hele busladingen bejaarden 'gelost' om
een dagje in dit stadje door te brengen. Wat ze hier zoeken is me een
raadsel, want het is een lange rij van vreettenten en modewinkeletjes die
ze thuis ook hebben...
Het enige wat hier te zien is is het oude kerkje, een groot citadel
bovenop de berg en de rondvaartboten op de Maas.
Wij moeten de twee neefjes van 12, die in Givet aan boord gekomen zijn,
bezighouden dus Annelies gaat met ze naar de Citadel, een fort waarvan
de laatste uitvoering nota bene door Nederland is afgebouwd begin 1800.
Met een kabelbaantje ga je omhoog waarna een gids een complete
rondleiding verzorgt inclusief griezelen... Ze hebben ook nog een echte
loopgraaf en een bunker nagebouwd, compleet geleverd met realistische
oorlogsgeluiden en neplijken!
Nou ja...
Als in de namiddag de 'stamp'muziek te erg wordt, vaar ik een eindje
terug om bij de rots Bayard af te meren. Hier heb je slechts last van
het autoverkeer... Morgen maar naar Namen want het weer dreigt erg slecht
te worden en in die grote stad is best het nodige te ondernemen met de
jongens.
Met groet... Frank