Raad voor de Scheepvaart

Aanvaring Nederlands vissersvaartuig "Concordia" met Frans schip "Luxembourg" op Noordzee

Op 20 maart 2001 is het Nederlandse vissersvaartuig ’’Concordia’’ UK 246, vissende op de Noordzee, in aanvaring gekomen met het Franse schip ’’Luxembourg’’.
Een commissie uit de Raad voor de Scheepvaart, als bedoeld in artikel 29, derde lid, van de Schepenwet, besliste op 7 maart 2002 dat de Raad een onderzoek zou instellen naar de oorzaak van deze scheepsramp en dat het onderzoek tevens zou lopen over de vraag of deze scheepsramp te wijten is aan de schuld van de schipper van het Nederlandse vissersvaartuig ’’Concordia’’ UK 246, Riekelt Visser, wonende te Urk, en/of de wachtsman Jacob Woord, wonende te Urk.

Uitspraken Raad voor de Scheepvaart 2002, nr. 12 (21 Kb in pdf)

Beschouwing

Aan boord van de kotter werd een versie van Quod Fish geïnstalleerd waarop het verkeersscheidingsstelsel ’’Off Botney Ground’’ niet was aangegeven zoals was afgekondigd in Staatscourant nummer 233 van november 1990. Wel was, middels twee lijnen, aangegeven waar dit stelsel ongeveer gerealiseerd zou worden. Deze lijnen waren echter zodanig aangebracht dat, met de invoering van het nieuwe verkeersscheidingsstelsel in 1990, men het stelsel binnenvoer terwijl men aan boord van mening was dat men het stelsel juist verliet.
Ten behoeve van de navigatie was voor het betreffende zeegebied een zeekaart aanwezig uit 1984 die niet was bijgewerkt. Op deze zeekaart stond het verkeersscheidingsstelsel ’’Off Botney Ground’’ nog aangegeven zoals het was vóór november 1990. Toen de wachtsman om 05.00 uur de wacht van de schipper overnam en volgens het uitgezette lijntje op de plotter navigeerde wist hij dus niet wanneer hij nu precies het verkeersstelsel zou binnenvaren. Ook al had hij op de papieren kaart genavigeerd dan had hij dit niet kunnen weten omdat daarop nog het oude stelsel stond weergegeven.

In het algemeen is men op de visserij koploper wat betreft de aanschaf van nieuwe apparatuur ten behoeve van de visserij, navigatie en radarinstallaties. Het verbaast de Raad dan ook in hoge mate dat men op de ’’Concordia’’ gebruik maakte van sterk verouderde plotprogramma’s en een niet bijgewerkte zeekaart voor een druk bevaren gebied.

De schipper is hiervoor verantwoordelijk en de Raad is van oordeel dat de schipper in deze zijn verantwoordelijkheid niet heeft genomen en een tuchtrechtelijke maatregel te zijnen aanzien aan de orde is. De wachtsman werd verkeerd geïnstrueerd en wist daarom niet dat hij al vissend het verkeersstelsel binnenvoer. Daardoor werd er op een verkeerde manier in het verkeersstelsel gevist en de daar aanwezige scheepvaart belemmerd. De Raad is van oordeel dat dit bijgedragen heeft aan de aanvaring. De aanvaring vond plaats in de positie 53° 45’,7 N en 003° 16’,3 O. Deze positie bevindt zich midden in de NO-gaande baan van het stelsel.

De aanvaring
De aanvaring met de Franse tanker ’’Luxembourg’’ heeft kunnen gebeuren omdat de wachtsman van de ’’Concordia’’ het grote schip nooit heeft waargenomen, noch op de radar noch visueel. De ’’Luxembourg’’ is een tanker met een lengte van 320 meter, een breedte van 58 meter en een inhoud van 157.833 BRT. De tanker voer in ballast en moet dus als een kasteel boven water hebben uitgestoken. Na in een eerder stadium, naar bakboord, uitgeweken te zijn voor een supplier verlegde de wachtsman zijn koers weer richting het te varen lijntje zonder zich er van te verzekeren of dit zonder gevaar kon plaatsvinden. Hij heeft geen goede uitkijk gehouden door noch te kijken, noch te luisteren en gebruik te maken van de beschikbare middelen die in de heersende omstandigheden passend waren geweest ter beoordeling van de situatie en van gevaar voor aanvaring, zoals is voorgeschreven in voorschrift 5 van de Bepalingen ter Voorkoming van Aanvaringen op Zee. Het zicht ten tijde van de aanvaring was goed, circa 10 mijl, en de radar aan boord van de kotter werkte naar behoren. Had de wachtsman zich gehouden aan voorschrift 5 van bovengenoemde bepalingen dan had hij dit enorme schip zeker moeten waarnemen, zowel visueel als op de radar. Enige minuten voor de aanvaring heeft de stuurman van de ’’Luxembourg’’ ook nog 5 korte stoten op de fluit gegeven. Ook dit heeft de wachtsman niet waargenomen. Ondanks de verouderde zeekaart en dito plotprogramma had de wachtsman kunnen en moeten weten dat hij in de buurt van een verkeersscheidings-stelsel zat met alle gevaren van dien.

Tijdens zijn wacht was de wachtsman alleen op de brug. Zoals op veel vissers-schepen voorkomt stond het wachtalarm niet bij. De Raad heeft herhaalde malen de aanbeveling gedaan om het wachtalarm te koppelen aan de stuurautomaat, zodat tijdens het vissen deze alarmering immer bijstaat.

Gezien het bovenstaande is de Raad van oordeel dat wachtsman Woord schuld heeft aan de aanvaring en een tuchtrechtelijke maatregel aan de orde is.

Beslissing

De Raad straft wachtsman Woord, geboren 3 februari 1955 te Urk, wegens zijn schuld aan de aanvaring, door hem de bevoegdheid om als zelfstandig wachtsman te varen op vissersschepen te ontnemen voor een periode van één week.

Lering