Schoon varen en vervoeren
Risico's van radio-actief schroot
De binnenvaart vervoert aanzienlijke hoeveelheden schroot
per jaar. Op zich al geen fris goedje. Onderzoek heeft aangetoond dat er
zich in sommige partijen aanzienlijke verontreinigingen kunnen bevinden.
Het gaat dan om zware metalen, PAK* en soms zelfs PCB**. Reden genoeg om
extra voorzichtig te zijn (bijv. bij het ruimen vegen). Probeer te
voorkomen dat u stof inademt.
Stof echter kun je nog zien. Radioactiviteit is wat dat betreft veel
verraderlijker. Je ziet het niet, je ruikt het niet, je merkt er niks
van. Ondertussen kan een bepaalde hoeveelheid straling op den duur wel
kanker veroorzaken.
Stralingsbronnen
Maar hoe komt het nu eigenlijk dat het schroot deze stralingsbronnen kan
bevatten?
Dat kan diverse oorzaken hebben. Een kort voorbeeld: er komt regelmatig
schroot uit de fosfaatmijnen van o.a. Marokko en Tunesië. Fosfaat is van
nature licht radioactief. Als de werktuigen een periode van zeg 10 jaar in zo’n mijn
hebben gestaan, worden ze (soms) een stralingsbron. Ze worden gesloopt
en als schroot afgezet op o.a. de Europese markt. Ook kan een bron per
ongeluk in een partij schroot terechtkomen. Bijvoorbeeld doordat een
röntgenapparaat wordt afgedankt en in een verkeerde container
terechtkomt.
Detectiepoort
Een aantal (grotere) schrootverwerkers hebben juist om die redenen een
zogenaamde detectiepoort aangebracht bij de ingang van hun terrein.
Wanneer een vrachtwagen onder die poort door rijdt en er is een
verhoogde straling, gaat het alarm af. En dan zijn de rapen pas echt
gaar!
De Nederlandse wetgeving zegt namelijk dat het bedrijf op dat
moment verantwoordelijk is voor de stralingsbron. Het feit moet gemeld
worden en het bedrijf moet er zelf voor zorgen dat de partij op een
juiste wijze wordt verwerkt.
Er zijn diverse verwerkingsbedrijven in
Nederland die dat ook kunnen, maar de kosten zijn torenhoog. Honderdduizend
gulden voor 1 container is echt geen uitzondering. De grotere
schrootverwerkers vinden dit geen werkbare situatie en vinden dat de
overheid zorg moet dragen voor het verwerken van de bronnen. Bovendien
maken zij zich ernstig zorgen. Wat gebeurt er als zo’n bron binnenkomt
bij een kleiner, financieel minder draagkrachtig bedrijf? Als zo’n
bedrijf de bron niet meldt is er toch niets aan de hand? Wat niet weet, wat niet
deert...
Scheepspoorten?
Wat ons zorgen baart, is dat de detectiepoorten alleen bij
wegtransporten worden gebruikt. Hoe zit dat dan met partijen schroot die
vanuit een zeeschip worden overgeslagen in duwbakken of binnenschepen?
Zo kunt u zelf vast ook nog wel wat situaties bedenken...
Pas dus op met schroot. Vraag de verlader of het overslagbedrijf naar
een schriftelijke verklaring die u vrijwaart voor eventuele risico's, en claims op de
losplaats. Laat bijv. binnenvaartorganisaties dit probleem aan de
orde stellen bij de politiek. De organisaties kunnen er in ieder geval
voor zorgen dat er meer duidelijkheid komt.
Fred Bekkers
Aquar Shipping Services
* PAK: Polycyclische Aromatische Koolwaterstoffen
** PCB: Polychloorbifenyl