18 Jun '08 -Binnenvaart in Duitsland jarenlang tekort gedaan
Duitse overheid ging uit van verouderde cijfers en foute aannames
WEEKBLAD SCHUTTEVAER 18/6 - Duitsland heeft het belang van de binnenvaart jarenlang met verouderde cijfers en foute vooronderstellingen tekort gedaan. Dat concluderen de Duitse binnenvaartorganisaties BDB en VDW aan de hand van het vorige week openbaar gemaakte rapport van het gerenommeerde onderzoeksinstituut Planco Consulting in Essen.
Op bepaalde trajecten is de binnenvaart (blauw) van meer betekenis dan weg (rood) of rail (geel). (Grafiek: Planco)
In eerdere studies werd de binnenvaart volgens de onderzoekers ‘in
aller Regel nicht umfassend und in der notwendigen Differenziertheit’
bekeken. ‘De uitkomsten deden de binnenvaart geen recht’, aldus het
Planco-rapport ‘Verkehrswirtschaftlicher und ökologischer Vergleich der
Verkehrsträger Straße, Schiene und Wasserstraße’. Pikant detail is dat
het in opdracht van Wasser- und Schifffahrtsdirektion Ost (WSD Ost)
geschreven rapport al in november 2007 werd opgeleverd. Volgens de
website Bonapart.de wijst alles erop dat ‘Bundeseisenbahnminister’
Wolfgang Tiefensee zelf de hand heeft gehad in de late publicatie. ‘Het
komt politieke beter uit, zo kort voor de gedeeltelijke beursgang van
de Deutsche Bundesbahn, om het belang van het spoor vooral hoog te
houden.’
Schoon en goedkoop
Zowel voor het milieu (energieverbruik, luchtverontreiniging,
veiligheid en geluidsoverlast) als voor de economie scoort de
binnenvaart volgens Planco als de beste van alle vervoerstakken. Op
vrijwel alle vergeleken trajecten is vervoer over water het goedkoopst.
Bij het toerekenen van de externe kosten werd in het verleden nogal
eens ‘vergeten’ dat vaarwegen ook een functie hebben in het
waterbeheer.
De onderzoekers van Planco hebben ook gekeken naar het effect van
fiscaal gunstiger omstandigheden en financieringsvoorwaarden voor de
binnenvaart in landen als Nederland en België. In verhouding groeiden
de overheidsbudgetten voor spoor en weg de laatste jaren aanzienlijk
sterker dan die voor de binnenvaart.
De nieuwe studie in opdracht van WSD Ost zet de binnenvaart in een
volledig nieuw perspectief. Het Bundesverband der Deutschen
Binnenschiffahrt (BDB) en de Verein für europäische Binnenschifffahrt
und Wasserstraßen (VBW) zien het 517 pagina’s dikke rapport dan ook als
een ‘uitstekende basis voor een kwalitatief debat over de
prioriteitsstelling van de Bondsregering op vervoers- en milieugebied’.
De lopende discussie, over maatregelen om de steeds toenemende
goederenvervoersstromen in de hand te houden, kan wat BDB en VBW
betreft meteen volledig op de schop.
Verouderde cijfers
In het verleden werden vervoerstakken onderling vergeleken met
verouderd cijfermateriaal en vanuit onjuiste vooronderstellingen,
stellen beide organisaties. In de Planco-studie zijn berekeningen voor
het eerst aan de hand van actuele cijfers en voor elke vervoerstak
typerende trajecten uitgevoerd, zowel voor massagoed als containers. Om
het werkelijke belang van de binnenvaart in het
zeehaven-achterlandvervoer te typeren is het volgens de onderzoekers
van belang niet alleen naar Duitse zeehavens te kijken, maar ook naar
de aan- en afvoer van de westelijke zeehavens Amsterdam, Rotterdam en
Antwerpen (ARA) via de Rijn.
De onderzoekers komen tot eenduidige uitspraken over het
energieverbruik: in het vervoer van massagoed verbruikt het binnenschip
67 procent minder energie dan de vrachtwagen en 35 procent minder dan
het spoor. Hetzelfde beeld in het containervervoer: een container per
schip kost 52 procent minder energie dan op een vrachtwagen en op een
trein scheelt het 38 procent.
Klimaatbalans
Het geringere energieverbruik werkt direct door in de klimaatbalans
voor de binnenvaart. De CO2-uitstoot, een belangrijke oorzaak voor de
klimaatverandering, is volgens Planco bij de binnenvaart het kleinst.
De uitstoot van andere schadelijke stoffen, zoals stikstofoxide,
koolmonoxide en zwaveldioxide, is bij binnenschepen voor verbetering
vatbaar. Maar de Planco-onderzoekers verwachten dat met het aanscherpen
van de regelgeving ook de waarden voor deze stoffen in de binnenvaart
drastisch zullen verminderen.
De onderzoekers stellen vast dat Duitse Autobahnen nu al grotendeels
overbelast zijn en dat in de toekomst nog grotere problemen te
verwachten zijn. Ook op belangrijke trajecten in het spoorwegnet zijn
de capaciteitsgrenzen bereikt of al deels overschreden. Alleen
vaarwegen hebben nog capaciteit genoeg voor het verwerken van de
verwachte toestroom van grotere hoeveelheden lading.
Het onderzoeksrapport van Planco Consulting is uitgegeven door WSD Ost in Maagdenburg en is te downloaden op www.wsd-ost.wsv.de als samenvatting (46 pagina's, 1,4Mb in PDF) of als volledig rapport (517 pagina's, 10Mb in PDF)
