VAART! Column 99/14   (Alle vorige columns)

Mismoedig tobben

In het café was het knus en behaaglijk, niet het minst door de goedlopende bediening met Willem en Marie, bekend van het online VAART!Café op vrijdagavond. Hulde ook aan de initiatiefnemers: RAI, BVB, SAB en VTenL. Jammer eigenlijk, dat de meeste varende schippers zaterdagmiddag toch de voorkeur gaven aan een rondgang over de beursvloer. Misschien omdat ze na het gezeul met een knullig treintje van de hoofdingang naar de Amstelhal, en het lange wachten in de kou voor de registratiebalie, gewoon waar voor hun geld wilden? Europort had meer dan genoeg te bieden; met de beurs op zich was niets mis. En VAART! maakt de 'beursaanbieding' van de AMVV toch wel voor iedereen te downloaden, zodat je die niet hoeft te missen.

Wat maakt dat het de binnenvaart niet echt goed gaat, wat is de oorzaak van het mismoedig tobben? De meerderheid van de binnenvaarders heeft een somber toekomstperspectief over de binnenvaart in het algemeen; de helft vindt dat het slecht gaat en verwacht dat het de komende twee jaar ook slecht zal gaan. Vooral over de binnenlandse en Noord-Zuid droge ladingvaart en de tankvaart, maar ook over de droge ladingvaart en de containervaart op de Rijn zijn de geluiden negatief. Alleen de passagiersvaart ziet de toekomst in meerderheid positief. Slechts een kwart ziet de toekomst van het eigen bedrijf en het inkomen negatief, al wordt de marktpositie van binnenvaarders er volgens een derde van de ondervraagden niet beter op. Het ontbreekt aan voldoende marktinformatie.

Wij Grieken stellen dan gewoonlijk de vraag: wie betaalt de veerman? Waar jullie Hollandse binnenvaarders dan meteen de vraag aan toevoegen: hoeveel? Hoe kom je aan lading en wat is je vracht? Internet zou bij de informatievoorziening een oplossing kunnen bieden, maar nog slechts 10% van de binnenvaarders heeft toegang tot het Net, blijkt uit het AMVV-onderzoek. De helft zegt er de komende twee jaar zeker géén gebruik van te maken, onwetend van wat er nog allemaal op ze afkomt.

Wat het varen er voor de meesten niet leuker op maakt zijn de sociale omstandigheden. Angelique Hubens schrijft: 'Mensen hebben al hun tijd nodig voor het verkijgen van een positief bedrijfsresultaat en het gevolg is dat zij geen tijd meer hebben voor een sociaal leven.' Het zijn volgens haar duidelijk niet een paar en steeds dezelfde (kleine) ondernemers die om hulp vragen. Het merendeel vindt dat zowel op het economische als op het sociale vlak iets moet gebeuren. Daar ligt een taak voor de binnenvaartorganisaties.

Die binnenvaartorganisaties hebben zo hun eigen problemen volgens het onderzoek. Ze vertegenwoordigen gezamenlijk slechts een minderheid van de binnenvaarders, en hebben dat voor een deel aan zichzelf te danken. De meeste binnenvaartondernemers zijn nergens bij aangesloten, omdat ze vinden dat de organisaties onvoldoende samenwerken. En ook omdat BN, de samenwerkingsvorm bij uitstek, slecht functioneert. Bestuurders moeten de onderlinge verschillen overbruggen. 'Het ligt aan de poppetjes', zei iemand zaterdag in de discussie. En een schipper merkte op dat particulieren en reders noodgedwongen zullen moeten samenwerken.

Een meerderheid van de binnenvaartondernemers is zowel voor samenwerking, als voor een centrale vertegenwoordiging van de binnenvaartorganisaties. Van de ondernemers die voor samenwerking zijn is iets meer dan de helft voor samenwerking van alle organisaties en 41% voor twee samenwerkingsblokken van particuliere gezinsbedrijven en een aparte samenwerking van rederijen. Dat resultaat geeft volgens het onderzoeksrapport aan hoe verdeeld de binnenvaarders zijn over de vorm van samenwerking.

Zo'n onderzoek is een machtig mooi handvat om eens na te denken over een toekomst die binnenvaarders weer alle vertrouwen geeft. Jan de Vries van BN noemde het moment van verschijnen dan ook 'cruciaal'. In de 'radiostilte' die BN-partners onderling hebben afgekondigd is dit een oorverdovend maar duidelijk signaal van binnenvaarders, de echte opdrachtgevers van Binnenvaart Nederland. Daar zullen de 'poppetjes' toch gehoor aan moeten geven.

Agios Nikolaos