VAART! Column 99/13   (Alle vorige columns)

De Betuwe-tragedie

Want wat schreef Jaap Jelle afgelopen maandag onder de kop 'Milieu vertroebelt debat Betuwelijn'? "Anders dan bij de eerste besluitvorming over de Betuwelijn in 1993, maakt de binnenvaart nu een veelbelovende ontwikkeling door." Ja ja, 't is maar hoe je het bekijkt. Met de ogen op slot is niets veelbelovend. Hoe komt 'ie erbij?!! Alsof destijds de Telegraaf nog niet schreef: 'De beste weg voor al die vracht ligt er al'. Alsof het Kamerlid Feenstra toen niet die NPRC-folder 'De Betuwelijn ligt er natuurlijk al lang' onder z'n neus geduwd kreeg. Tsjongejonge, hoe verzint 'ie het, de kamergup.

De Betuwelijn is een Griekse tragedie, en je weet zo goed als ik dat die altijd slecht afloopt. We hebben het via VAART!Peiling een maand geleden nog eens even getest: van de 55 stemmers op de VAART!site geloven 38 (69%) niet in een goede afloop. De tragedie-denkers zijn dus duidelijk in de meerderheid; en als je het mij vraagt is dat een aardige afspiegeling van wat het Nederlandse volk denkt, en wellicht de Tweede Kamer ook. Maar hoe red je je uit zo'n hachelijke politieke situatie? Da's niet gemakkelijk, helemaal niet als de bouwers al voortvarend de eerste miljoenen in de grond onder het traject hebben gestopt.

Uit de woorden van Jaap Jelle proef je toch al iets van terugkrabbelen. Gooi er nog een beetje meer onzin bovenop, moet hij gedacht hebben. Zodat anderen je tot verstandig inzicht kunnen bekeren: "Het mag zo zijn dat rekenkundig enkele zogenoemde JOWI-containerschepen de geplande goederenstroom over de Betuwelijn wel kunnen overnemen, maar logistiek is dat onzinnig. Al zouden alle Nederlandse goederen rekenkundig met één mammoet-vrachtwagen kunnen worden vervoerd, dan nog zouden de uiteenlopende wensen van afzonderlijke producenten, verladers en afnemers die in de praktijk tot een illusie maken." Fout, man! Verloren zaak! En dan vlijmend er achteraan: "Het lijkt me zinniger binnenvaart en spoor niet tegenover elkaar te stellen, maar gezamenlijk te benutten in relatie tot het dominante wegvervoer."

En zo bazelt het Betuwegeweten van de arbeiderspartij nog een tijdje door, om aan het eind behalve die van anderen ook z'n eigen argumenten onderuit te schoffelen: "Deze doorgeschoten 'als'-berekeningen zetten het debat op het verkeerde been." Dachten we het niet!? Het is koren op de molen van Michiel Roscam Abbing, die zaterdag in de Volkskrant een vlammend tegenbetoog schrijft: 'De Betuwelijn is een geloofsartikel'. Jaap Jelle negeert de markt, vindt hij. En dus de vraag of de aanleg nog wel een zinvolle investering is. Hij bestempelt de PvdA'er als 'een even kritiekloos als fanatiek verdediger van de omstreden goederenspoorlijn naar het Duitse achterland. Zo'n houding wreekt zich op den duur altijd'. Dat de binnenvaart complementair is aan het spoor is volgens Michiel R.A. 'een basale denkfout'.

"Feenstra stelt dat de binnenvaart en het spoor niet tegenover elkaar geplaatst moeten worden. Hier is iets fundamenteels aan de hand. Het is namelijk niet aan hem, of wie dan ook, om dit te bepalen. Dat doet de markt wel. Verladers laten in hun dagelijks handelen maar al te goed zien dat spoor en water concurrerende opties zijn, zeker op de vervoerscorridor Maasvlakte-Ruhrgebied."

We praten over 40 miljoen ton extra vracht, die in 2015 over de Betuwelijn zou gaan. CBRB-secretaris Vogelaar gaf onlangs namens de binnenvaart al een vervoersgarantie af, zelfs tegen een concurrerend tarief. Het kan er gemakkelijk bij. Roscam Abbing: "Mijn conclusie is dat de binnenvaart in vrijwel alle opzichten een beter en maatschappelijk wenselijker alternatief is." De vooronderstellingen kloppen niet, en daarmee gaat alles mis. Roscam Abbing vindt dat het kabinet met die 40 miljoen ton een doelprognose hanteert, en hij noemt dat 'een overheersend geloof in de maakbaarheid van de samenleving'. Het kan wel, maar dan moet de vooronderstelling uitkomen dat 40% van het gewenste spoorvolume ten koste gaat van de binnenvaart en dat vrachtauto's nooit verder dan 100 km rijden met een zeecontainer. "Gelooft u het? Ik niet."

De binnenvaart zou wel gek zijn te gaan zitten slapen als de Betuwelijn er ligt. Als 'ie er ooit komt. "In plaats van de minister klakkeloos te verdedigen, zou Feenstra opheldering moeten vragen", zegt Roscam Abbing in een laatste uithaal. Of het wat uitmaakt, nu nog? Zoals ik al zei: Griekse tragedies lopen altijd slecht af. Valt volgende week de Betuwebijl? Er lijkt niet aan te ontkomen.

Agios Nikolaos