Wekelijkse VAART! Column door Dirk van der Meulen

VAREN IN VRIJHEID

Op veel schepen hing vandaag de driekleur halfstok. Ook de binnenvaart
herdenkt z'n doden; slachtoffers van zinloos oorlogsgeweld, voor wie 52
jaar geleden de bevrijding te laat kwam. Morgen wapperen de vlaggen weer
in volle vrijheid, zoals het hoort. 

Het lijkt zo vanzelfsprekend. Varen in vrijheid? Wie nu vaart, heeft
geen onvrijheid gekend. Of het moet al de bankschroef van financiering
en rendement zijn. Varen mag je, waarheen en voor wie je wilt. Het is
een vrijheid waar je als binnenvaartondernemer verantwoord mee om moet
springen. Verkeerd gebruik leidt tot onvrijheid. 

Schippers hebben voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog voor de keus
gestaan: wel of niet die ene reis aannemen, waarvan je op je vingers kon
natellen dat je er de bezetter mee diende. Wie weigerde had geen varend
bestaan meer, wie doorvoer een knagend geweten of een bord voor z'n kop.
Soms had je het 'geluk' dat je vaarweg geblokkeerd was, maar ook dat
liep niet altijd goed af. Denk aan wat er met 240 schepen gebeurde in de
afgesloten haven van Maasbracht; het werd een schepenkerkhof. Wie na de
oorlog z'n schip - geheel 'verbouwd' - uit Duitsland terug mocht halen,
was soms beter af. 

Achteraf weet iedereen de grens tussen goed en fout altijd gemakkelijk
te trekken. Waar het op aan komt is de keus die je vandaag maakt, of je
verantwoord weet om te gaan met je vrijheid. De ethiek van het
ondernemen zit tegenwoordig niet in zoiets massiefs als het wel of niet
varen voor een bezetter. Heel de samenleving dringt aan op kritisch en
verantwoord handelen. 

Shell, bijvoorbeeld, weet na 'Nigeria' en 'Brent Spar' wat het is om
door de samenleving te worden afgerekend op zaken als het verstandig
omgaan met milieu en mensenrechten. En zal dat ook van z'n leveranciers
en onderaannemers (moeten) vragen. Dat breidt zich uit. 'Vrijheden'
worden afgekaderd en ingeperkt. Wie wil blijven varen in vrijheid, moet
zich de waarde van echte vrijheid voortdurend bewust zijn. Laat op 5 mei
en alle dagen daarna de driekleur niet voor niets in volle vrijheid
wapperen. 

-------------------------------------------------------------- 
Bathmen, 4 mei 1997. (c) 1997 - VAART! Infoservice 

VAART-L staat als forum open voor discussie, nieuwe informatie, 
en andere ervaringen.
Deze en alle voorgaande VAART! Columns zijn op het Web
raadpleegbaar op http://www.per.nl/vaart/columns/