De wekelijkse VAART! Column van Dirk van der Meulen. 

Column 97/4: Een redelijk alternatief
------------------------------------- 

Geacht KSV-bestuur, beste Klaas en Sander, 

Misschien voelt u zich door dit persoonlijk schrijven verrast. Maar nu
ik langzamerhand mijn ambtsperiode als Commissaris van de Koningin in
Gelderland achter mij heb gelaten, bekruipt mij de drang me anderszins
in ons rivierenland te roeren. U leest het goed, ik zou u mijn
capaciteiten als bestuurder willen aanbieden. Nu de burgemeester van
Urk, de heer S. Veninga, uw verzoek het voorzitterschap op zich te
nemen, na rijp beraad heeft afgewezen, is een oud-CdK wellicht een
redelijk alternatief. 

Ik heb u wel vaker verrast. Het was, meen ik, in september 1991 dat
zowel uw organisatie als mijn toenmalige werkgever, de Conferentie van
Europese Transportministers (CEMT), de Hongaarse hoofdstad Boedapest
hadden uitgekozen voor een Oost-West verbroederingscongres. Uw lijfblad
rapporteerde daarna: 'Europese transportministers zetten schouders onder
vervoer over water' en 'Verbroederingscongres Boedapest mooi vervolg
ministersconferentie'. Absoluut! Dat was het. De 'Marathon van
Boedapest' staat ook in mijn herinnering onuitwisbaar gegrift. 

Weekblad Schuttevaer van 21 september 1991 ligt hier opengevouwen op het
zojuist geruimde bureau in mijn Twellose thuiswerkkamer. Hoe was het ook
maar weer, ontleenden niet zowel het weekblad als uw vereniging hun naam
aan die eertijdse voorvechter van schippersbelangen, de Zwolse
schipper/handelaar Willem Jan Schuttevaer? De goede man zou zich
welhaast in zijn graf omdraaien, als hij wist dat op dit moment niet een
tolketting maar ijsgang de schippers het varen op het Zwolse Diep
verhindert. 

Uw hoofdbestuurslid Sander Janssen van de Factotum kende ik al van voor
'Boedapest'. Ik wil niet verhullen dat zijn aanstekelijk enthousiasme
mij als secretaris-generaal van de CEMT destijds heeft verleid tot een
korte toespraak op uitnodiging van de - helaas intussen overleden -
congresvoorzitter prof. Fekete. De voorafgaande ministersconferentie had
de overtuiging opgeleverd dat vervoer over water transport van de weg
kan halen. Ik heb toen de aanwezigen opgeroepen initiatieven aan te
blijven dragen om meer vervoer naar het water te krijgen. Tot mijn grote
genoegen was dat geen loze oproep, zoals ik de afgelopen jaren ook in
Gelderland heb mogen constateren. 

Wist u overigens dat Gelderland bij een onderzoek onder 267 Europese
vestigingsplaatsen als de meest gunstige uit de bus kwam? Ik heb er
laatst in de Scheepvaartkrant nog eens wat over gezegd. Dat zit 'm
natuurlijk voor een groot gedeelte in de bereikbaarheid. Die moet je dus
goed houden. Er gaat geen dag voorbij of ik zeg wel ergens dat er een
noordelijke Waalhaven moet komen. Er is nu wel een kleine containerhaven
in Nijmegen, maar er moet een grote komen en die zal zo vollopen. Begin
er nou maar aan, zeg ik dan, want de binnenvaart kan veel meer doen om
de weg te ontlasten. Dat het geld kost, weten we. Iedere overslag is een
kostenfactor van betekenis en ik vind dat in de aanloopfase de overheid
daar veel aan moet doen. 

Zou je de kosten van de infrastructuur toerekenen aan de transportmodus,
dan kunnen we nog wel even vooruit. Ik heb zeer tot ongenoegen van het
wegtransport, ook al in mijn Parijse tijd, vaak gezegd dat het vervoer
over de weg te goedkoop is. Daarbij spelen allerlei factoren die niet in
rekening worden gebracht, zoals de milieufactoren. Dat wordt dan vaak
opgepakt alsof er teveel winst wordt gemaakt. Dat is natuurlijk niet zo;
de marges in het vrachtvervoer zijn bijzonder klein. Nee, de consument
betaalt te weinig voor het vervoer over de weg. Het probleem is ook dat
je het wegvervoer niet alleen in Nederland duurder kunt maken, daarvoor
is de verwevenheid in Europa veel te groot. De gemaakte kosten moeten
toegerekend worden naar het vrachtvervoer, waardoor het duurder wordt en
de binnenvaart en de kustvaart beter kunnen concurreren. Dat is een
standpunt dat ik al heel lang heb. 

Zitten wij zo een beetje op hetzelfde 'spoor'? Misschien niet het juiste
woord in dit verband... Ik weet dat in uw kringen het spoor als grote
concurrent wordt gezien. Welnu, in mijn Gelderse tijd heb ik mij nooit
een enthousiast voorstander getoond van zo'n geld- en ruimteverslindend
project als de Betuwelijn. Mijn weerstand had dan veelal een
planologische achtergrond; wij vonden onze 'backyard' allerminst het
opofferen waard. En u hebt gelijk als u zegt dat ook in dit opzicht een
redelijk alternatief - u merkt, ik blijf D66'er ten voeten uit - ruim
voorhanden is. De Betuwelijn ligt er immers al; de Waal is ruim genoeg.
Anderzijds denk ik niet dat je bang moet zijn en dat je elkaar niet in
de gaten hoeft te houden. Er is, naar mijn mening, genoeg brood op de
plank voor iedereen. 

In het interview dat Harry van Eeuwijk met mij had voor de
Scheepvaartkrant, heb ik mezelf een kleine zelfstandige genoemd. Ik heb
nog veel functies, ik ga wat schrijven, ik ga wat spreken hier en daar.
Ik ben verder voorzitter van de European Intermodal Association en ik
zal wel wat gaan doen aan innovatie in Nederland. Voor de binnenvaart
had ik op dat moment nog niks op stapel staan, maar de gedachte is me
sindsdien sterk bezig blijven houden. Vanwege dat intermodale zal er
altijd een relatie zijn, maar het is een dermate mooie bedrijfstak dat
ik me daar graag bestuurlijk voor in zal zetten. Het lijkt me
buitengewoon eervol mij te kunnen voegen in de rij van Willem Jan
Schuttevaer, W.U. de Jong, mr Harm Smeenge, mr W.A.C. van Dam, mr J.C.W.
van Dam en Klaas van Dorsten. Bovendien spreekt het koninklijke in de
carričrelijn - van Commissaris der Koningin naar voorzitter van de
Koninklijke Schippers Vereniging Schuttevaer - mij om persoonlijke reden
zeer aan. 

Rest mij nog u veel sterkte en wijsheid toe te wensen bij de keuze van
een nieuwe voorzitter voor uw vereniging. Mocht u over mijn persoon meer
inlichtingen wensen, kunt u altijd even contact opnemen. Of leest u er
het door mij van harte onderschreven interview in de Scheepvaartkrant
even op na. (Waarmee overigens niet gezegd wil zijn, dat ik mijn
beschikbare tijd liever zou besteden aan het timmeren van een kippenhok,
dan aan het mede besturen van uw vereniging ;-) ). 

Verdere bijzonderheden kunt u ook vinden op het World Wide Web. Het
D66-blad De Democraat publiceerde eind vorig jaar een artikel met mijn
politieke standpunten, dat u vindt op
http://www.d66.nl/democ.8/art_7.htm En dan is er ook nog een heel aardig
boekverslag, op http://digischool.bart.nl//files/ne/oorlogsw.htm,
geschreven door een jonge lezer aan de hand van mijn boek
'Oorlogswinter', dat in 1973 werd bekroond met de Gouden Griffel. 

De uitkomst van uw bestuurs- en voorzittersoverleg wacht ik af. En
uiteraard de stemming onder de leden tijdens uw congres op 22 mei a.s.
te Nijmegen. U begrijpt, dat u wat mij betreft voor het congres geen
betere locatie had kunnen kiezen. 

Hoogachtend,

Terlouw

-------------------------------------------------------------- 
Bathmen, 26 januari 1997. (c) 1997 - VAART! Infoservice 
VAART-L staat als forum open voor discussie, nieuwe informatie, 
en andere ervaringen.
Deze en alle voorgaande VAART! Columns zijn op het Web
raadpleegbaar op http://www.per.nl/vaart/columns/