De wekelijkse VAART! Column van Dirk van der Meulen. Column 96/52: IJs en weder dienende ----------------------------------- Het waterland vriest dicht, er gelden steeds meer vaarverboden, en het wemelt al weer van de schaatstoertochten op natuurijs. Waar dat toe kan leiden staat - behalve in onze herinnering - onder de kop 'De Lange Kou' uitgebreid beschreven in Jaarboek Binnenvaart 1996: drie maanden lang werd het IJsselmeerijs gebroken; ijsbestrijders en binnenschippers hielden met konvooien de vaart erin. De ijsperiode van een jaar geleden was de langste sinds 1940. Het weer heb je niet in de hand. De gevolgen meestal wel: een groter zeil vangt meer wind, een luikenkap houdt de lading droog, en een ijsbreker meer of minder kan heel bepalend zijn voor de continue aanvoer over water van gasolie of veevoedergrondstoffen... Om maar eens wat te noemen. Oplossingen zoeken vraagt vaak een onorthodoxe benadering van het probleem. Zoals subtropische zwemparadijzen bouwen waar openluchtzwembaden er tijdens onze Hollandse 'zomers' meestal troosteloos bij liggen. Of het Centraal Informatiepunt Bestrijding IJs (Cibij) oprichten, om als bedrijfstak te doen wat de oliemaatschappijen al jaren deden om hun tankers het IJsselmeer over te krijgen. Met konvooibegeleiding loodste het Cibij de vorige winter ruim 400 schepen met een half miljoen ton lading over het IJsselmeer, waaronder opvallend veel droge-ladingschepen van particulieren. Het Cibij verstuurde voor 2,2 miljoen gulden aan facturen aan verladers/ladingontvangers en schippers. De rekening voor de overheid bedroeg 1,3 miljoen. Het financieel afhandelen van de strenge winter kostte meer tijd dan de winter zelf, en daarom breekt het Cibij het ijs voortaan liever 'kosteloos'. De Cibij-terugblik op de lange en strenge winter 1995-1996 ging in augustus gepaard met een voorstel aan minister Jorritsma om de ijsbestrijding voortaan centraal te financieren. Nu betaalt het bedrijfsleven de helft van de kosten. Eigenlijk zou het Rijk alle ijsbreekkosten moeten betalen, maar zover is het nog niet. Het Cibij heeft uitgerekend dat een strenge winter zich eens in de vijf jaar voordoet. Voor twee weken ijsbreken en intensieve begeleiding is een tot anderhalf miljoen gulden nodig. Maak een fonds, was de Cibij-suggestie, stop daar elk jaar je vaste ijsbreekgeld in en betaal de kosten van de rente van dat kapitaal. En zolang dat nog niet kan, beperk je de periode kosteloos ijsbreken en laat daarna overheid en bedrijven weer elk de helft betalen. Mooi plan, niet te duur voor de overheid, en na strenge winters kan zelfs het Cibij-secretariaat welverdiend van het voorjaar genieten. Vooral de uitgangsgedachte is goed: geld mag nooit een probleem zijn om, als het nodig is, de vaart erin te houden. Of het nodig en verantwoord is, bepaalt de schipper het beste zelf. Ladingontvangers betalen ijstoeslag. Onderlinge verzekeraars vergoeden het grootste deel van eventuele cascoschade, zolang vrachtschepen niet als ijsbreker worden gebruikt. De meeste onderlinge's vragen wel een eigen risico, maar De Onderlinge Vriendschap (DOV) ziet daar principieel vanaf. Een interessant discussiepunt op zich. "Je moet daar geen uitzondering voor maken", meldt DOV-directeur Niemeijer in het Jaarboek Binnenvaart. "De verzekeraar van een vrachtwagenondernemer zegt toch ook niet dat het gebruik van de vrachtwagen tijdens vorst niet is gedekt? Wij verzekeren vervoersondernemingen en die moeten nu eenmaal transporteren. De schippers zijn vakbekwaam. Ze weten ook wat ze doen bij storm en mist, dus gaan we daar ook vanuit tijdens vorstperiodes. Maar we zeggen er wel bij, dat ze het schip niet als ijsbreker moeten verhuren." Het Cibij had behalve een betere financiering ook een betere afstemming met de konvooibegeleiding op de Fries-Groningse kanalen, en verdere gebiedsuitbreiding in petto. Prima natuurlijk. Een landelijke dienstregeling is altijd beter dan een regeling per traject. IJs is nu eenmaal overal, en wie moet varen heeft waar dan ook evenveel belang bij gebroken ijs. Wie niet hoeft te varen, kan het water eens van een andere kant bekijken. Het schaatsijs ziet er door weinig wind veel beter uit dan de vorige winter. Dat is het weer, je hebt het niet in de hand... IJsvrij of ingevroren: Een goede jaarwisseling! Bathmen, 29 december 1996. Websites: Schaatstoertochten op natuurijs http://www.worldaccess.nl/~berthon/toertoch.htm Het Centraal Informatiepunt Bestrijding IJs (Cibij) is voor informatie over konvooivaart bereikbaar op tel. (010) 233 15 10; de Centrale Post IJsselmeergebied op de Houtribsluizen op tel. (0320) 26 11 11 of marifoonkanaal 1. Konvooivaart op het traject Lemmer - Groningen: tel: (0514) 56 13 44. Konvooivaart op het traject Groningen - Lemmer: tel: (050) 316 46 34 of 06 532 70 449 of (050) 541 00 97. Het RIZA verstrekt ijsberichten op Teletekst, pagina 725 (Internet: http://www.omroep.nl/cgi-bin/tt/nos/page/t/m/725-1) -------------------------------------------------------------- (c) 1996 - VAART! Infoservice VAART-L staat als forum open voor discussie, nieuwe informatie, en andere ervaringen. Deze en alle voorgaande VAART! Columns zijn op het Web raadpleegbaar op: http://www.per.nl/vaart/column/