De wekelijkse VAART! Column van Dirk van der Meulen. Column 96/43: Kind van de rekening ---------------------------------- De huidige 57,5 miljoen gulden subsidie voor internaten en leefgroephuizen is een verworvenheid waarmee de Nederlandse particuliere binnenvloot groot is geworden. Het Rijk betaalt via het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport fors mee aan de instandhouding van het varend familiebedrijf. Macro-economisch is die overheidsbijdrage een schijntje, want vervoer over water levert de Nederlandse economie een veelvoud op. Zoals dat ook geldt voor bijvoorbeeld de aanleg van havens en vaarwegen. Van onze oosterburen kwam in het verleden altijd veel kritiek op deze vorm van staatshulp aan de branche. Maar van het 'gezeur van de Duitsers' trok niemand zich echt iets aan. Een verklaring is dat de verhoudingen in de Duitse binnenvaart beduidend anders liggen of lagen dan bij ons. Rederijen hebben er jarenlang hun best gedaan om de particulieren te verdrijven met veel betere sloop- en saneringsregelingen. Dat is ze nog aardig gelukt ook, en wat er nog vaart heeft als 'Hauspartikulier' maar te varen wat de rederijen aanbieden. Toch maken Duitse particulieren de laatste jaren een nieuwe bewustwording door, waar een grote ondernemersorganisatie als het Bundesverband der Selbständigen (BdS) via de Abteilung Binnenschiffahrt stevig aan meewerkt. En uit zelfbehoud verleggen steeds meer binnenvaartorganen hun koers van rederij- naar particuliergericht. Terwijl in Nederland de schipperij worstelt met een dreigende vermindering van de jaarlijkse VWS-subsidie, roept in Duitsland het weer ontluikend particulierendom om een betere financiering. Er is daar geen centrale pot; varende ouders moeten een gemeente- of stadsbestuur bereid vinden de internaatskosten voor hun rekening te nemen. En daarvan haken er steeds meer af, want wie vaart hoort aan de wal nergens thuis. Gevolg is dat één van de ouders dan toch maar aan wal gaat en de internaten leeglopen. In het jongste nummer van het blad Binnenschiffahrt staat een verhaal over het internaat in Minden, dat voor 60 beschikbare plaatsen nog maar 15 kinderen in huis heeft. Niet dus alleen vanwege een teruglopend kindertal van varende ouders, maar vooral omdat veel van die ouders de betaling niet rond krijgen. De Nederlandse overheid bemoeit zich, sinds het met Stivos gesloten convenant voor de besteding van de 57,5 miljoen gulden subsidie, inhoudelijk niet al te zwaar meer met de huisvesting van schipperskinderen. Dat heeft z'n voor en tegen. Betweterige ambtenaren hebben plaatsgemaakt voor budgetbeheerders uit eigen kring. Had in het verleden een beroep op 'Den Haag' met een protestbetoging in de Tweede Kamer tegen sluiting van een internaat als Het Kompas in Lemmer nog zin, tegenwoordig moet je je als internaat neerleggen bij onderlinge afspraken. In tijden van noodgedwongen sanering vanwege vermindering van het aantal schipperskinderen (nu nog 1850, volgens de prognoses 1700 in '99 en 1550 in 2001) is het knap lastig manoeuvreren. Vooral als de verantwoordelijk staatssecretaris Erica Terpstra een handje 'helpt' door nu alvast te melden dat na 1998 de subsidie echt omlaag gaat. Als het daarbij uitsluitend gaat om een verlaging vanwege minder kinderen in de internaten, is dat niet onlogisch. Waar 'het veld' voor op moet passen is dat niet tegelijk de bijdrage en daarmee de aandacht per kind verminderd wordt. Kleiner geworden voorzieningen werken doorgaans duurder, en daar mag in de overheidsbijdrage best rekening mee gehouden worden. Macro-economisch blijft het een schijntje, en niets zou zo erg zijn als een terugval naar Duitse toestanden. Bathmen, 26 oktober 1996. -------------------------------------------------------------- (c) 1996 - VAART! Infoservice VAART-L staat als forum open voor discussie, nieuwe informatie, en andere ervaringen en invalshoeken.