Op knrm.nl is de redding nabij

Door Dirk van der Meulen
(ook te lezen in de Binnenvaartkrant van 13 januari 2004)

Eén van de Lemster redders sluit zijn reddingrapport af met: ‘Omstreeks 3.00 uur zondagochtend werd afgemeerd bij de PM sluis te Lemmer. Daar hebben we nog geassisteerd met het leegpompen van de watertank van het binnenvaartschip. Deze was volgelopen met IJsselmeerwater via de ontluchting van de watertank. Omstreeks half vier zijn wij samen met de bemanning van station Urk naar ons boothuis gegaan om daar even te evalueren en een bak koffie te drinken op de goede afloop.’

Gevaar schept een band
Plaatselijke vrijwilligers zijn de kracht van de KNRM; op het onstuimige water èn op het wilde web. Leven met het altijd loerende gevaar schept een sterke onderlinge band. De KNRM-directie heeft goed gezien dat het web een prachtig communicatiemedium is voor redders, geestverwanten en lotgenoten, die elkaar (h)erkennen in een virtuele gemeenschap. Door de KNRM-site te ontwikkelen tot een ‘community’ sla je meer vliegen in één klap: de redders kunnen hun eigen verhaal kwijt en het surfend publiek wil niets liever dan die verhalen van de redders zelf. Door de snelheid en toegankelijkheid van het medium winnen de reddingrapporten aan meerwaarde.

Kort na de jaarwisseling is het belangrijkste nieuws op de openingspagina dat de Donateur van Wijk aan Zee voor groot onderhoud naar de werd in Edam is gebracht, dat tijdens de nieuwbouw van een boothuis in Ter Heijde een oud EHBO-verblijf dient als tijdelijk bemanningsverblijf, dat burgemeester Jurrit Visser als voorzitter van de plaatselijke commissie Terschelling in zijn nieuwjaarstoespraak aandacht vroeg voor de toenemende kans op calamiteiten op zee, dat op Schiermonnikoog een hijskraan is geplaatst die de Atlantic-reddingboot in en uit moet takelen, en dat Sven Wijker ‘bemanningslid van de maand’ is in Egmond aan Zee.

Dorpskrant
Allemaal nieuws met een hoog menselijk gehalte (‘human interest’), waar je een dorpskrant mee zou kunnen vullen. Direct van de bron. Lees ook hoe een rijwielhersteller in Scheveningen de fiets van een onfortuinlijke opstapper onderhanden neemt, over de oorkonde die Station Ameland kreeg van de Dierenbescherming, en de ‘bonus’ die een ‘Redder aan de wal’ na 30 jaar ten deel viel toen hij met zijn jacht vastliep op de Ramsgeul in het Ketelmeer en zelf werd gered.
Elk van de 35 KNRM-stations heeft z’n eigen sectie binnen de site, met behalve nieuws ook enige historie (en heldendaden!) van het station, informatie over de bemanning en materieel, een agenda.

En uiteraard de ‘officiële’ reddingrapporten, die ook voor alle stations achter elkaar te bekijken zijn. Het nieuwe jaar bracht nog geen rampen en weinig schokkende ervaringen. Afgezien van kritische noot die de redders van Hoek van Holland slaken: ‘Aangeroepen vissers op zee gaan liever naar huis dan collega met problemen te helpen’. Gevolg was wel dat de Hoekse redders zaterdag 3 januari 35 mijl naar buiten mochten om een sportvisboot met motorpech te halen.
‘Eerst hebben de mannen contact gezocht via de radio met een collega visser die 5 mijl verderop lag. Helaas had deze geantwoord dat hij eerst zelf naar de kant zou gaan en misschien na het eten wel weer terug zou komen. Uiteraard wilden de heren daar niet op wachten omdat het dan allang donker is en het op deze middag -2° Celsius was. De vissers kregen vanwege de afstand alleen nog contact met de verkeerscentrale Hoek via VHF 01, waar zij verzochten om hulp van een reddingboot.’

Zeevast
Motorpech komt veel voor. In een speciaal preventieprogramma ‘Zeevast’ probeert de KNRM watersporters ook vanaf de website bewust te maken van de risico’s. Doordat het op het water steeds drukker is geworden, is ook het aantal hulpverleningen in de afgelopen tien jaar explosief toegenomen, zo blijkt uit een toelichting op het programma.
‘Lag het aantal door de KNRM uitgevoerde acties in 1991 nog rond de 900, nu vaart de KNRM jaarlijks ruim 1500 keer uit. Ongeveer zestig procent van deze acties is ten behoeve van de recreatievaart. Bij het achterhalen van de oorzaken van ongevallen, blijkt een aantal wetmatigheden op te treden. Zo zijn in veel gevallen motorproblemen de oorzaak van een ongeval. In haar activiteiten wil Zeevast ingaan op deze (en andere) veel voorkomende problemen onder watersporters.’

De site legt uit waar een zeewaardig schip aan moet voldoen, met nadere informatie over scheepsuitrusting, -conditie, -onderhoud èn motoronderhoud. ‘Gebeurt er tijdens het varen iets, dan moeten de eenvoudigste dingen door de schipper uitgevoerd kunnen worden om door te kunnen blijven varen. Er staan nu eenmaal geen praatpalen langs de vaargeulen in de Waddenzee.’

Modernste reddingvloot
De eigen vloot van ongeveer 60 boten, de trots van de KNRM, heeft een eigen knop op de openingspagina. Vanaf 1990 is consequent gewerkt aan een vlootvernieuwingsplan, waardoor de KNRM-vloot gerekend kan worden tot de modernste reddingvloot ter wereld. De nieuwbouw van in totaal ruim twintig Rigid Inflatable reddingboten werd bekostigd uit grote schenkingen, legaten en erfenissen.
Op de website worden de verschillende types (‘Arie Visser’, ‘Johannes Frederik’, ‘Valentijn’, ‘Harder’, ‘Atlantic’, ‘Avon’, ‘Float 500’, ‘Koningin Juliana’ en ‘Jansje Baart’) tot in detail beschreven. Aan een historisch vlootoverzicht wordt nog gewerkt. De sitebezoeker kan het voorlopig prima doen met een link naar www.dorusrijkers.nl, een particuliere site met informatie over alle Nederlandse reddingboten uit het verleden en van de Nautische Vereniging ‘Oude Reddings Glorie’.

Knrm.nl spreekt redderstaal. En de PR-taal van voorheen? Die is ook nog steeds op de site te vinden, meer verscholen maar niet minder belangrijk. De website fungeert naast het reddingbootje op de cafébar als middel voor fondsenwerving. De KNRM doet het zonder overheidssubsidie en is afhankelijk van tienduizenden donateurs (‘Redders aan de wal’).
‘Zo lang er schipbreukelingen zijn, zal de KNRM er zijn om hen uit gevaarlijke situaties te bevrijden. De laatste jaren kenmerken zich door een grootschalige vlootvernieuwing, waardoor de KNRM met recht kan zeggen ‘klaar te zijn voor de toekomst’. Verleden en toekomst: voor iedere zeeman in nood zijn ze van weinig waarde. Voor hen telt alleen het heden. De KNRM weet dat als geen ander en is daarom 24 uur per dag, 365 dagen per jaar paraat. Voor het geval dat...’