Schoon varen en vervoeren

Duurzamere kust- en binnenvaart vragen om kijkjes in elkaars keuken

RIZA-rapport ‘Emissieloos schip’ aangeboden aan de binnenvaart

LELYSTAD - 'Creatieve allianties' op vier hoofdactiviteiten moeten de weg banen naar een duurzame binnenvaart. De Stichting Projecten Binnenvaart (SPB) en Bureau Innovatie Binnenvaart (BIB) kunnen voortrekkers zijn en een 'Maritiem Forum & Kenniscentrum' kan kust en binnenvaart goede diensten bewijzen. Dat staat in het studierapport 'Op weg naar een emissieloos schip en een duurzame binnenvaart', in opdracht van RIZA uitgevoerd door OpdenKamp Adviesgroep, Grontmij Advies en Techniek en Schelde Shipbuilding. Waterkwaliteit was het uitgangspunt voor de studie. Maar van het terugdringen van emissies (uitstoot van milieuonvriendelijke en schadelijke stoffen) door binnenschepen, verschoof het accent geleidelijk richting duurzaam ondernemen in de binnenvaart.

Intussen is ‘scheepvaart’ geen beleidsterrein meer van RIZA, Rijksinstituut voor Integraal Zoetwaterbeheer en Afvalwaterbehandeling. Om te voorkomen dat het 41 pagina’s tellende rapport in de spreekwoordelijke la verdwijnt, is het neergelegd bij DGG, het Directoraat Generaal Goederenvervoer van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Wat DGG, als beleidsverantwoordelijke voor de binnenvaart, er mee gaat doen is nog onduidelijk. ‘De aanpak die wordt voorgesteld in bijgaand rapport past mijns inziens goed in de integrale benadering van DGG bij het zoeken naar een oplossing voor de milieuproblematiek in de binnenvaart’, suggereert ing. P.H.M. Vermij, bij RIZA plaatsvervangend afdelingshoofd Diffuse en Communale Bronnen, in de aanbiedingsbrief bij het rapport.

Naar duurzame binnenvaart
Hoe nuttig en nodig is een ‘transitie’ (overgang) naar duurzame binnenvaart? De samenstellers van ‘Op weg naar een emissieloos schip en een duurzame binnenvaart’ onderscheiden drie gezichten in de bedrijfstak: het dynamische gezicht (veel innovaties), het terughoudende gezicht (vervoer over water is al milieuvriendelijk) en het besluiteloze gezicht (eenheid ontbreekt, zowel bij de bedrijfstak als de overheid). Consensus is nodig over de te volgen koers, en over het ‘product binnenvaart’. De overgang naar een duurzaam product binnenvaart vraagt om gerichte communicatie, draagvlak voor nieuwe ontwikkelingen (attitude), timing van vervolgstappen en organisatie om deze stappen ook commercieel mogelijk te maken.

In de studie zijn per activiteit ‘creatieve allianties’ bedacht om betrokkenen samen te laten werken aan het scheppen van een toekomstbeeld voor 2050, om emissies op huidige eisen en mogelijkheden te brengen, innovaties van schepen in beeld te brengen, het inzetten van de feitelijke transitie naar een duurzaam product binnenvaart, en het bij elkaar brengen van alle informatie en kennis die in het proces nodig is.

Toekomstbeeld
Over de toekomst van de binnenvaart is in Europees (CCR-)verband gefilosofeerd in de ad hoc werkgroep ‘Schepen van de Toekomst’. De conclusies van een kleine werkgroep, die zich in het kader van de RIZA-studie heeft verdiept in het toekomstbeeld van het emissieloos schip en een duurzame binnenvaart, komen daar in grote lijnen mee overeen:

  • maatschappelijke druk op milieu en veiligheid resulteert in schepen met geringe emissies en geautomatiseerde regelsystemen op veiligheid;
  • de toenemende ruimtedruk op het land, waarvoor betaald zal moeten worden, biedt extra kansen voor vervoer over water;
  • in de energietechnologie vindt een trendbreuk plaats: inzet van op duurzame wijze geproduceerde energiedragers (waterstof);
  • op basis van bovengenoemde externe ingrepen en ontwikkelingen reageert de bedrijfstak met aangepaste organisatie van transport en overslag en met het ontwerp en de bouw van schepen met zeer geringe emissie.

    De samenstellers van het rapport pleiten voor een sectoroverstijgende discussie om trends en ontwikkelingen aan het licht te brengen. Daarin zouden vertegenwoordigers uit de binnenvaart, naast kennisinstituten, overheden en maatschappelijke organisaties hun inbreng moeten hebben.

    Emissie-eisen
    Voor de tweede activiteit, emissies op huidige eisen en mogelijkheden brengen, heeft de studie een coördinerende rol toebedacht aan de Stichting Projecten Binnenvaart (SPB) en Bureau Innovatie Binnenvaart (BIB), beide opererend onder de vlag van het Centraal Bureau voor de Rijn- en Binnenvaart. Deze branche-organisaties zijn al volop bezig met het ontwikkelen van een strategisch plan voor de binnenvaart, ondermeer op milieugebied.

    Een reeks innovaties van schepen (botswand gastanker, Neokemp, River Hopper, meeltanker Mercurial Latistar etc) laat volgens het rapport zien dat binnen de bedrijfstak innovatiekracht aanwezig is. ‘Het wordt ook duidelijk dat partijen voor zichzelf bezig zijn’, aldus de samenstellers van het rapport in een kritische noot. Zij constateren verder dat niet alle initiatieven zo open zijn als bijvoorbeeld het All Electrip Ship met zijn platform. ‘Begrijpelijk als het om commercialisering van initiatieven gaat, maar er liggen ook wel degelijk gezamenlijke belangen.’ In de aanbevelingen wordt dan ook gepleit oor meer coördinatie van initiatieven.

    Ook voor de overgang (‘transitie’) naar duurzame binnenvaart is een ‘trekker’ nodig. SPB/BIB kan die rol het beste vervullen in nauwe samenwerking met het Directoraat Generaal Goederenvervoer (DGG) van het ministerie van V&W, menen de samenstellers van het rapport. In het werkproces komt het aan op communicatie, het creëren van draagvlak en draagkracht, en het benutten van inhoudelijke kennis die in het veld aanwezig is. Omdat er geen grote verschillen zijn in de duurzame ontwikkeling van binnenvaart en kustvaart, wordt in het rapport voorgesteld de handen ineen te slaan, en samen met het project Duurzaam Schip van de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging en de Hogeschool Zeeland te komen tot een Maritiem Forum en Kenniscentrum.



  • VAART!Mobiel
    SAB
    Zock Webdesign


    Nieuws, vragen, suggesties of opmerkingen over VAART! kun je kwijt
    bij de VAART!redactie

    © 2003
    VAART!Info


     

    Terug naar de openingspagina van VAART!