01 Sep '04 -Schuttevaer-directeur: 'Het spoor is geen concurrent'
DEN HAAG 1/9 - Kees de Vries, directeur van Koninklijke Schuttevaer en
het Bureau Voorlichting Binnenvaart, beleefde zijn 'finest hour' voor
de Commissie Duivestein. De Vries sprak vrijuit over de kracht van de
binnenvaart, en was stellig in zijn motivering tegen de Betuwelijn: 'We hebben inmiddels die markt gepakt en die geven we ook
nooit meer af. Wij zullen tot in lengte van dagen de goedkoopste zijn.'
Op de 3,1 miljoen containers die de binnenvaart nu al jaarlijks
vervoert, vallen de 150.000 treincontainers vrijwel in het niet. 'Er
zúllen treinen gaan rijden op de Betuwelijn, maar er moet hoe dan ook
geld bij. Als wij worden gekort omdat de exploitatieverliezen van de
Betuwelijn gedekt moeten worden, staan we morgen voor het Europese Hof.'
Weergave van het 'verhoor'
M. Hermans (LPF):
Wat was uw standpunt toen de Betuwelijn eind jaren '80 op de agenda kwam?
De Vries: Mijn standpunt is onveranderd: de Betuwelijn is overbodig. Wij hebben de grootste haven
ter wereld in dit land. Dat we het al meer dan 100 jaar doen zonder spoor, geeft
aan dat we iets heel bijzonders hebben: de achterlandverbinding via de Rijn.
Ik heb mijn best gedaan te begrijpen waarom ministers dan toch de
Betuwelijn willen. We zullen over 50 jaar weten of ze gelijk hadden.
Wij hebben ze gewaarschuwd... Natuurlijk, er is een geweldige
groei van het goederenvervoer, het wegvervoer is verdubbeld in de
laatste 25 jaar.
Maar wij vervoeren nu al 3,1 miljoen containers op jaarbasis, het spoor heeft met 150.000
containers een marktaandeel van hooguit 2 à 3%. We hebben inmiddels die markt gepakt en die geven
we ook nooit meer af. Eén bestemming - Italië - bereiken we niet. De
dikke stromen gaan overzee. Onze distributiefunctie houdt op bij 1000
km vanaf Nederland. Verder weg doe je het over zee.
Wij kennen geen files op onze vaarwegen. We doen 100 miljoen ton
binnenlands, 300 miljoen ton internationaal. Daar merkt niemand iets
van. Het kan makkelijk verzevenvoudigen. Die mogelijkheden kunnen we gratis aanbieden... Overdreven,
we krijgen goedbetaald, maar onder alle omstandigheden zijn we goedkoper dan
het spoor.
Hermans:
Kwam u ook op de bruiloften en partijen?
De Vries:
Er is voor ons geen deur dichtgebleven. We hebben goed met iedereen en
met de ministers kunnen spreken, om aan te geven dat wat wij doen
toekomst had. Daar dachten zij anders over.
Hermans:
Wat voor strategie ontwikkelde u?
De Vries:
Als we het hadden kunnen tegenhouden, hadden we dat gedaan. Dan hadden
we ons tot het uiterste ingespannen. Maar je kon op je klompen
aanvoelen dat men gewoon wìlde. Er is geen enkel moment geweest waarop
er politiek een meerderheid was die de Betuwelijn had kunnen
stoppen. Zelfs minister De Boer, afkomstig uit onze sector, was na één
keer vliegen over de Betuwelijn verkocht. En alles wat vanaf 1990 vrij
kwam voor het spoor kwam 1 op 1 ook vrij voor de binnenvaart.
Hermans:
Was u niet te laat? Had het proces zijn dynamiek al gekregen en was de trein al gaan rijden?
De Vries:
In de beginperiode, eind jaren '80 stond de binnenvaart niet zo op de
kaart, we gingen door voor een beetje ouderwets. We hebben ons moeten invechten. Als het in de
Tweede Kamer ging over goederenvervoer, ging het over weg en rail. Voor
vaarwegen waren aparte potjes.
In '88/'89 begonnen we met waarschuwen, in brieven aan minister Maij-Weggen. 'Wij
waarschuwen u dat wij tot het einde der tijden goedkoper zullen zijn.
En als wij worden gekort om exploitatieverliezen
te dekken, staan we morgen bij het Europese Hof.
Hermans:
Welke middelen gebruikt u voor uw lobby?
De Vries:
Wij nodigen alle woordvoerders in de Kamer uit om een dagje mee te
varen en te laten zien hoe wij zijn. We hebben natuurlijk ook nota's en
brieven geschreven.
Als de Betuwelijn verkeerd wordt aangelegd, hebben we er heel veel last van. En dat dreigt….
Als elke terminal een perfecte aansluiting krjgt op de Betuwelijn en
pas in laatste instantie op de binnenvaart, dan zitten we als een bok
op de haverkist. Er zijn altijd risico's, ook al ben je de goedkoopste.
Hermans:
De cijfers die van verschillende kanten gepresenteerd zijn, hoe ziet u die als lobbyist van de andere kant?
De Vries:
Een teer punt… Wij hebben vanaf '92/'93 de prognoses van de Betuwelijn sterk
in twijfel getrokken. De laatste dateert uit 1998, maar wij hebben op
dit moment al de prognose van 2012 gehaald. Ik kan daar heel boos over
worden. De binnenvaart ging vanzelf wel groeien, de heer Wormmeester
heeft het al gezegd, en dat hebben wij laten zien.
Hoogste prognose was ooit 75 miljoen ton, nu wordt er gezegd 66 miljoen
ton. Dan nòg groeit het marktaandeel van het spoor procentueel nauwelijks. Onze troef
is de Rijn, die hoef je alleen met af en toe baggeren op diepte te houden.
Met 50 schepen varen we de hele Betuweroute weg.
Op jaarbasis kunnen we makkelijk 30 tot 50 miljoen ton aan.
We hebben het geprobeerd duidelijk te maken. Zelfs de
minister-president had het over 'trekschuiten'. Dat heeft hij later
ingeslikt.
In de hoofden van beleidsbeslissers zit kennelijk iets… Als dat
maatschappelijk verantwoord is, heb ik er niets over te zeggen. Maar
het is wel veel geld. Ik begijp dat het vooral strategisch was, dat we
als grootste haven een goede aansluiting moeten hebben op het spoor.
Nergens voor nodig. Alle bedrijven liggen aan het water, en zoniet dan
doen we het laatste stukje wel over de weg. Dat de binnenvaart het enige
andere alternatief was als modaliteit voor de lange afstand zat een aantal mensen niet lekker.
Dat was een belangrijke reden om het spoor voor goederenvervoer te behouden, anders was het al weg geweest.
We hebben ons stinkende best gedaan…
In 1993 brief gestuurd naar Maij-Weggen, we hadden discussies met DG Vervoer in de trant van 'weten
jullie wel waar je mee bezig bent'. Wij zijn geen actiegroep tegen de
Betuwelijn, wij zijn een professionele bedrijfstak. Wat goed is voor
Rotterdam is goed voor de binnenvaart. We zouden het ook stom vinden
als de NS zich zou zeggen die sluis moet je maar niet bouwen, steek het
geld liever in een station...
Het is ondenkbaar dat er straks géén
treinen rijden op de Betuwelijn. Linksom of rechtsom moet daar geld
bij. Wij worden daar niet heel erg koud of warm van. Het spoor is voor
ons ook in de toekomst geen grote concurrent.
Complementair zou het spoor alleen zijn als er een echte Europese spoorwegonderneming zou komen op commerciële grondslag.
[ Onderbreking van de TV-uitzending voor het 4 uur journaal, daarna was het verhoor van De Vries al voorbij ].
