VAART! Column 99/8   (Alle vorige columns)

Putje kwijt

Nog lucratiever dan zand en grind varen schijnt het baggeren en de handel in het spul. Van Limburg is een gatenkaas gemaakt (met hier en daar nog maar weinig kaas tussen de gaten...), veelal onder het mom van waterrecreatieve ontwikkeling. Zo heeft de bevolking er ook nog wat aan... Ja, anmehoelah, pootjebaden in een weiland is ook niet alles. De bouw vraagt, dus de molens baggeren en de schipper vaart. De nodige licenties komen van de provincies, die het kennelijk nogal kunnen vinden met de baggeraars/producenten. Maar dat voortdurend winnen gaat ooit natuurlijk met schaarste gepaard, want waar kun je nog onbelemmerd zand en grind baggeren? Op zee, roept de rijksoverheid al jaren, maar dat strookt niet zo met de belangen van regionale overheden en de sector.

Als je er lang naar kijkt lijkt het een Griekse komedie... Al vind je hier op Kreta alleen zand aan het strand en doet gemalen rotsblok dienst als grind... Afgelopen week werd er weer een fraai stukje toneel opgevoerd, met de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) in de rol van de 'slechte'. Die durfde zomaar hardop te zeggen dat wat baggeraars en provincies in Limburg en Gelderland uitspoken niet strookt met de mededingingsbepalingen, de regels voor vrije concurrentie. Baggeraars doen aan kartelvorming door samen de verdeling van putjes te regelen. Goh, daar keken we van op. NRC Handelsblad had de primeur, en vanwege komkommertijd was de 'kongsi' daarop ook niet meer uit de andere media weg te branden.

Zand- en grinddelvers spelen de vermoorde onschuld natuurlijk, wijzend naar de provinciale overheden die concessies verlenen, nota bene aan diezelfde 'kongsi', die opdracht krijgt de putten onderling te verdelen. Dat doen ze maar wàt graag, want geen baggeraar legt vrijwillig zijn molen stil omdat 'ie z'n put kwijtraakt. Leve dus de kongsi, het baggerkartel, waarin bedrijven samenklonteren voor werk, en het aantal partijen dat samen de dienst uitmaakt steeds kleiner wordt.

Dat de NMa alleen de onderlinge verdeling van winningsconcessies in de mededingingskwestie betrekt, zal insiders verbazen. Ook tariefafspraken voor het vervoer zijn in de wereld van het zand en grind immers al sinds mensenheugenis aan de orde van de dag. Als schipper en lid van de vereniging leg je je daarbij neer, uit vrees je putje kwijt te raken.

Griekse wijsheid: wie zand wint zal storm oogsten.

Agios Nikolaos