VAART! Column 98/22

Logistieke schakels

'De computer is voorbij en het Internet is oud nieuws’, zei Kevin Kelly, uitgever van het Amerikaanse tijdschrift Wired, onlangs in een interview in de Volkskrant. Kelly heeft de naam een Internet-goeroe te zijn. In zijn 'New Rules for the New Economy' predikt hij de netwerk-economie. Computers hebben intussen gedaan wat ze kunnen. 'Onze levens gaan wat sneller, meer niet’, aldus Kelly. Het gaat niet meer om de apparaten, maar om de verbinding en de communicatie die we tussen die apparaten en over dat Web op gang brengen.
d o o r   D I R K   v a n   d e r   M E U L E N

Op de BICS Containerdag van het BN-Bureau Telematica en RWS Zeeland was iets te proeven van de nieuwe netwerk-economie in de binnenvaart. Het was een dagje netwerken. In meer dan één opzicht, want netwerken in de zin van het beste halen uit contacten is gelukkig ook een heel natuurlijke menselijke activiteit. De dag begon met een overzicht van de bestaande netwerksystemen IVS90, BICS en EDILAND. Maar het hoogtepunt was de presentatie van een drietal container-stuwagepakketten, waar software-ontwikkelaars enthousiast en niet zonder risico hun schouders onder hebben gezet.

Op bijeenkomsten over telematica in de binnenvaart valt het vaak op hoe weinig varende schippers - pardon, ondernemers - zich daar laten zien. Maar deze keer was dat duidelijk anders. Een kwart van de bijna 100 aanwezigen was varend. Voor een deel zelfs kritische gebruikers, want containerstuwprogramma's bestaan natuurlijk al veel langer. Voor een aantal anderen opende zich een onbekende wereld van informatietechnologie. Je zult maar elke reis de positie van containers met de hand moeten inkleuren en doorrekenen, dan is zo'n dag niet minder dan een schokkende ervaring. Overweldigend de informatiegolf die je overspoelt, terwijl het toch gewoon gaat over je dagelijks werk.

In het Schuttevaer-archief uit 1987, dus ruim 10 jaar geleden, zit nog een verhaal over de Jowi van Henk Wanders, die werkte met het Nefcon-stuwprogramma, ontwikkeld door 'pionier' Piet Nefkens. We kwamen aan boord toen de Jowi al meer dan een dag leeg stillag vanwege een staking bij ECT. Dat was uitzonderlijk, want het jaar daarvoor had het schip 361 dagen continu containers gevaren. Wanders begon zich dan ook al zorgen te maken over z’n wintersportvakantie. En hij vroeg zich af of het nog geen tijd was om naar andere lading uit te kijken voor het geval de staking zou aanhouden.

Piet Nefkens maakte z’n dag goed, want die bracht de Text Lite PX mee, een binnenzakcomputer die kon communiceren met de grote mainframes van Sealand en CCS. Wanders was geweldig blij met het apparaatje, want hij moest al z’n gegevens tot dan toe nog met de hand inkloppen in z’n Apple Macintosh 512. Gegevens van lijsten die bij CCS toen nota bene nog op de schrijfmachine werden uitgetikt. Van Sealand kreeg hij lijsten die al wel uit een computer kwamen.

In elf jaar is er ontzettend veel veranderd. De neiging bestaat om ons nog al te veel te richten op de kwaliteit van de afzonderlijke schakels en apparaten. Maar netwerkcommunicatie is nu echt mogelijk, en dus is het belangrijk om initiatieven op dat gebied, speciaal voor de containersector, riant voor het voetlicht te brengen. Want dàt het mogelijk is, betekent nog niet dat het altijd vlekkeloos werkt. Na het netwerken op de BICS Containerdag wordt in dat opzicht alles anders.

En anders wordt het niet alleen aan boord, maar ook elders in de logistieke netwerken, waar het binnenvaartcontainerschip uiteindelijk maar een onderdeel van is. We weten dat IVS90 werkt, dat de communicatie met BICS begint aan te slaan, en we zijn benieuwd naar de koppeling met EDILAND. Zelfs als we dat voor iedereen binnen de keten voor elkaar krijgen zijn we er nog niet. Op wereldschaal liggen nog grotere logistieke uitdagingen. De directeuren van de gefuseerde containeroperators NOL en APL deden begin mei in Dallas een voorzet bij de opening van de internationale vakbeurs Intermodal.

Containerverladers, de klanten van deze grote carriers, zien de wereld steeds meer als één grote markt, waarbij ketenlogistiek moet zorgen voor meer efficiëncy en uiteindelijk kostenvoordeel. De containerlogistiek heeft al voor een ware doorbraak gezorgd, en volgens APL-directeur Tim Rhein mogen we de volgende ingrijpende innovatie verwachten vanuit de informatietechnologie. Die technologie moet niet alleen het werken gemakkelijker maken, maar verladers ook meer controle geven over hun ketenbeheer. APL heeft bijvoorbeeld een contract met het chemieconcern DuPont waaruit blijkt hoever die controle gaat. Een harde afspraak is dat van alle voor DuPont binnen Amerika vervoerde lading 99,37% op tijd moet aankomen.

Nu kunnen verladers qua Just-in-Time levering al veel voor elkaar krijgen, maar het onderweg ingrijpen in vervoersstromen gaat nog iets verder. De APL-directeur wil die kant wel op. Hij wil verladers de mogelijkheid bieden om tijdens het transport in te spelen op onverwachte vertragingen, verandering van productiebehoeften, klantvoorkeuren of concurrentie- of marktcondities. Als een dergelijk Star Wars-scenario zich op wereldschaal gaat voltrekken, mag de binnenvaart niet achterblijven. Hoeft ook niet, want met informatiesystemen als IVS90, BICS en EDILAND, met hulpprogramma's als het 'Container Beladingsprogramma', 'Container 98' of 'Stuwplan 2000', èn met een gezonde dosis kennis en verantwoordelijkheidsgevoel vervul je je rol als schakel in de logistieke keten. Een onmisbare schakel.


VAART! Actueel - VAART! Column