VAART!Column 2000/4   (Alle vorige columns)

Maritiem portaal

NML heeft niet goed gekeken en vergist zich. Overigens niet vanwege de constatering dat de ontwikkelingen op het gebied van internet in een snel tempo gaan. Dat veel maritieme ondernemers het moeilijk vinden zich hier een beeld van te vormen, valt ook alleen maar te beamen. Maar NML slaat de plank mis met zijn papieren verkenning van maritieme websites in de wereld, in Nederland en van e-business. Zo'n publicatie kan nuttig zijn "om de maritieme ondernemers enig inzicht in dit onderwerp te geven", maar niet als boekje met een lijst van 1100 sites. Zorg dan wel meteen voor een diskette- of online-editie met klikbare links.

Trouwens, die 1100 Nederlandse links zullen de NML toch zeker niet zijn komen aanwaaien? Die stonden vast al ergens gerubriceerd op een website. En komen de aangehaalde voorbeelden van internationale maritieme portals ook niet bijna allemaal voort uit particulier initiatief. Doe dus gerust wat minder neerbuigend over de bestaande Nederlandse initiatieven. Bij sommige lijkt, door het toenemend Internetgebruik in de maritieme sector, nu eindelijk een doorbraak op komst. Reik ze liever de hand, kom ze tegemoet, door ze erbij te betrekken en fondsen te genereren die de vaak nauwelijks renderende, maar inhoudelijk bij de gebruikersvraag aansluitende sites, een redelijke bestaansbasis kunnen geven. Zo versterk je de e-business die er al is.

Voor NML lijkt de conclusie al op voorhand vast te staan: er zijn geen maritieme portals in Nederland, dus gaat NML er wel even één bouwen. Dat is arrogant, naief en beledigend tegelijk. Voor insiders in het maritieme wereldje op Internet valt objectief vast te stellen dat NML voor zo'n klus niet de aangewezen partij is. Dat de NML-site op http://www.dutch-maritime-network.nl/ al sinds 20 november 1997 niet meer is bijgewerkt, en dat e-mailberichten aan de daar vermelde adressen categorisch onbeantwoord blijven, zegt genoeg... Bovendien klonk de portal-roep al eerder van het Rotterdamse havenbedrijfsleven en het Bureau Voorlichting Binnenvaart. Terwijl toch ook de BVB-site op http://www.inlandshipping.com tot nu toe niet de favoriete link was die je vastzet onder de start-toets van je browser.

Met veel subsidie of belastinggeld zijn de mooiste portals te bouwen, ook maritieme. De site Holland Haven, twee jaar geleden voor een paar miljoen gulden opgezet naast Waterland, als digitale thuishaven voor alles wat vaart, is daar een triest voorbeeld van. De stekker is er inmiddels uitgetrokken omdat de site niet leefde onder de vermeende partners. Ondanks alle goede voornemens en de indrukwekkende presentatie in de Utrechtse Internettempel Mediaplaza.

In technisch opzicht had Holland Haven werkelijk alles wat een webmaster begeert, maar als maritieme portal was de site betrekkelijk overbodig. Er was onvoldoende rekening gehouden met al bestaande initiatieven en de bereidheid tot medewerking aan de kant van organisaties op scheepvaartgebied. Die organisaties geven nu eenmaal graag de voorkeur aan een eigen gezicht op Internet en hebben al moeite genoeg met de invulling van hun eigen site.

Van de 108 pagina's in de NML-publicatie 'Maritieme websites en e-business' zijn er 27 gevuld met een opsomming van Nederlandse websites. "Er bestaan tienduizenden websites van maritieme bedrijven. Deze zijn in zestien portals, allen internationaal, gegroepeerd. Er bestaan geen Nederlandse maritieme portals die meerdere sectoren omvatten en er zijn relatief weinig Nederlandse websites in de internationale portals opgenomen. De grootste portals bieden vele maritieme categorieën van bedrijven en activiteiten, en zijn vaak gespecialiseerd in een sector of enkele sectoren van de maritieme cluster', schrijft NML in een toelichting.

"De zoektocht naar Nederlandse maritieme websites wordt bemoeilijkt door de grote fragmentatie en het ontbreken van een Nederlandse portal. De eerste inventarisatie leverde ruim 1100 websites op. De sectoren die de meeste websites hebben, zijn de maritieme dienstverlening, maritieme toelevering en de watersportindustrie."

Waar ligt het probleem? Zíjn al die zogenaamd ontbrekende Nederlandse websites er eigenlijk wel? Noem eens de sites die thuis zouden horen op bijvoorbeeld de Startpagina-dochters scheepvaart.pagina.nl, scheepsbouw.pagina.nl, cruise.pagina.nl, haven.pagina.nl of toelevering.pagina.nl, en die daar op dit moment nog niet staan. Hebben Amerikaanse maritieme portals wel zo'n behoefte aan het vermelden van sites van bedrijven die motoren leveren voor Rijnschepen? Hebben Nederlandse bedrijven in de maritieme sector eigenlijk al net zo vaak een eigen site als hun Amerikaanse collega's? En dòen ze daar dan ook wat mee, of werkt die site net zo min als een advertentie in de la van de directeur? Zouden ze wel in Amerikaanse portals genoemd willen worden, terwijl hun markt vooral Nederlandstalig is? Is het niet gewoon een schaalprobleem? Dagelijks worden er aan webpagina's van Cargoweb, VAART!, Waterland, Weekblad Schuttevaer en soortgelijke maritieme trefpunten nieuwe links toegevoegd, dus aan de vindbaarheid en beschikbaarheid hoeft het al evenmin te liggen. Het bouwen van weer een nieuwe maritieme portal werkt fragmentatie nog verder in de hand, want de kleintjes zullen daarmee heus niet verdwijnen.

Een belangrijke vraag is natuurlijk wat nu eigenlijk een portal is, of meer bijzonder: een maritieme portal. Is het enkel een verzameling links van bedrijven in de maritieme sector, dus volgens de NML-definitie 'sites die links naar maritieme bedrijven groeperen en daardoor het zoeken vergemakkelijken'? Of willen maritieme websurfers er ook concreet zaken kunnen regelen, het laatste nieuws opdoen en met vakgenoten informatie uitwisselen?

Het NML-onderzoek heeft zich sterk beperkt tot het visueel waarneembare, de presentatie en uitstraling van een portalsite. Maar bestaat er een standaard voor het weergeven van links? Je hebt veel sites met kale opsommingen, andere pakken het systematischer aan, geven er een inhoudelijke beschrijving of beoordeling van de sites bij, of stoppen alle gegevens in een databank waarin je online mag speuren. Een site die er leuk oogt, roept al gauw de gedachte op: dat willen wij ook.

In zijn voorwoord legt NML-voorzitter prof. dr ir N. Wijnolst een link met de oprichting van de Verenigde Oostindische Compagnie in 1600. 'Net als bijna vierhonderd jaar geleden, kunnen wij de maritieme wereld verrassen met ons vernieuwend ondernemerschap. Maar het verschil met toen is wel dat de concurrentie er nu geen decennia meer over zal doen om ons te imiteren. Vandaar dat een zekere 'sense of urgency' ten aanzien van het thema e-business in de maritieme cluster zich van de ondernemers meester moet gaan maken.'

Een prima doelstelling, en nodig ook, want maritieme e-businessbedrijven zijn er volgens het NML-onderzoek maar weinig. Het onderzoek beschrijft twintig e-business sites waaronder zich één Nederlandse site bevindt (www.quick-equip.com). Natuurlijk is er op dit gebied ruimte voor veel meer initiatieven, maar met een beetje goede wil had NML ook in eigen land wel meer voorbeelden kunnen vinden.

Dirk van der Meulen